Meer empathie en nog 6 andere onverwachte voordelen van angst

Motivatie

Een teveel aan angst kan je verlammen, maar een gezonde dosis kan je net motiveren om een uitdaging aan te gaan. Wie zich ­zorgen maakt om iets, zal namelijk in actie schieten om het probleem op te lossen. Zo zal angst ervoor zorgen dat je hard studeert voor een moeilijk examen of dat je veel moeite steekt in een belangrijke presentatie. Onderzoek toont overigens aan dat studenten en atleten die angstig zijn, beter presteren en voorbereid zijn.

Groeien

Psycholoog Leslie Hodge: ‘In de maatschappij duwen we ongemakkelijke gevoelens het liefst weg. Zweten en rood aanlopen van de zenuwen vinden we beschamend, terwijl we het allemaal wel eens meemaken. Maar je mag die angst vooral niet negeren of ontwijken, want dan loop je kans dat die nog erger wordt. Als je bijvoorbeeld bang bent om voor een grote groep te spreken, ga je op den duur mogelijk ook niet meer in kleinere groepen het woord durven te nemen.

Een studie van University of Rochester toont aan dat het belangrijk is om angst te herkaderen. Bekijk die niet als iets puur negatiefs, maar als een functionele boodschapper die je alert houdt en die je kan helpen om pijnpunten te detecteren. Bekijk die angst als een grote pijl die aangeeft: hier kan je nog in groeien. Hoe ongemakkelijk die ook kan voelen, angst motiveert ons om bij te leren en om onszelf te blijven ontwikkelen. Probeer daarom bijvoorbeeld die angst voor publiek spreken te overwinnen en kleine successen te boeken. Spreek eens een onbekende aan, maak de slides voor de presentatie, vertel een leuk verhaal tijdens de koffiepauze…’

Voorzichtigheid

Oorspronkelijk dient angst om ons te behoeden voor gevaar, en dat doet die nog steeds. Een Britse studie toont aan dat angstige mensen minder ongelukken hebben dan zij die niet angstig zijn. Zij die tot de tweede groep behoren, hebben de neiging om potentieel gevaar te onderschatten, waardoor ze bijvoorbeeld niet tijdig naar de dokter gaan en kleine kwaaltjes uit de hand kunnen lopen. Ook nemen ze vaak onnodige risico’s, waardoor ze bijvoorbeeld meer auto-ongelukken hebben. Je mag je angst dus soms bedanken, want die houdt je veilig en je gaat er letterlijk langer door leven.

Alarmbel

Leslie: ‘Angst kan als een rode vlag werken, een alarmbelletje dat aangeeft dat je ergens aandacht aan moet geven. Als je de laatste weken bijvoorbeeld angstig bent door het gedrag van je tienerzoon, is dat misschien een teken aan de wand dat er daadwerkelijk iets aan de hand is.

Je angst trekt je aan de mouw en zorgt ervoor dat je de situatie onder de loep neemt en evalueert. Het werkt als een kanariepietje in de koolmijnen. En wanneer je in een situatie zit die je niet vertrouwt, zal je angst ervoor zorgen dat je in actie schiet en zodoende uit die gevaarlijke situatie raakt.’

Zelfkennis

Mensen met een angststoornis denken veel na en doen geregeld aan introspectie, met als gevolg dat ze zichzelf goed leren kennen. Dat kan een proces van vele jaren zijn, mede dankzij therapie, maar het resultaat mag er wezen. En zoals iedereen weet: zelfkennis is het begin van alle wijsheid.

Leiderschap

Dit voelt waarschijnlijk een beetje tegenstrijdig aan, maar denk even mee. Leiders moeten constant verschillende scenario’s afwegen en klaarstaan voor eender welke uitkomst. Dat is exact waar angstige mensen goed in zijn en wat hen beter voorbereid maakt wanneer een probleem zich werkelijk voordoet. Bovendien zijn angstige mensen alert, reageren ze snel in tijden van crisis en zijn ze het gewend om zich niet comfortabel te voelen.

Empathie

Angstige mensen zijn empathisch(er) en kunnen zich makkelijker inleven in een ander. Zij weten namelijk als geen ander hoe paniek of negatieve emoties je onderuit kunnen halen en hebben er dus alle begrip voor als je een offday hebt. Het maakt van hen mensen die anderen makkelijk liefdevol accepteren, in goede én in slechte tijden. Leslie: ‘Maar op een moment van stress zullen ze tijdelijk net minder empathisch zijn omdat ze dan weinig marge hebben voor een ander. Ze zijn op dat ­moment namelijk vooral bezig met zich door die angst heen te werken. Op zo’n moment zou het misschien mooi zijn mocht de wereld ook wat meer begrip hebben voor hén.’