Psychologe Nienke Thurlings legt uit hoe we onze mentale gezondheid én die van anderen tijdens de quarantaine op peil kunnen houden.
‘Het is aan ons om jongeren en alleenstaanden die nu in stilte wegkwijnen een hart onder de riem te steken’
Nu de overheid heeft beslist dat we nog minstens twee weken langer in quarantaine moeten blijven zitten, zakt de moed bij de meesten onder ons stilaan in de schoenen. Nóg minstens 3 weken zonder sociaal contact, een knuffel van de mama of date in het eerste lentezonnetje? Dat hakt er hard in. Daarom vroegen wij psychologe Nienke Thurlings naar enkele tips om onze mentale gezondheid toch te verwennen.
Nienke, we krijgen duizend-en-een verschillende tips naar ons hoofd geslingerd om toch het beste te maken van de quarantaine, maar welke effecten kan zo’n langdurige soft lockdown eigenlijk hebben op onze mentale gezondheid?
‘Ik maak mij vooral zorgen over de mensen die nu helemaal alleen thuiszitten. Gelukshormonen worden aangemaakt bij persoonlijk contact, zoals oogcontact of aanrakingen. Uit onderzoek blijkt dat dat persoonlijk contact zelfs belangrijker is dan onze primaire behoeftes. Hoe minder gelukshormonen we aanmaken, hoe minder onze hersenfuncties in actie gaan treden en hoe ongelukkiger we worden. Mensen die nu alleen zijn, staan dus 1-0 achter op mensen die dat niet zijn en dat baart mij toch wel grote zorgen.’
Op welke manieren kunnen we dat persoonlijk contact toch proberen te onderhouden?
‘Knuffelen en strelen kunnen we jammer genoeg niet meer doen, maar wat wel nog steeds is toegelaten, is oogcontact. Daarom raad ik iedereen aan om niet te bellen, maar wel om te facetimen. Wat ook kan helpen, is om iemand af en toe te verrassen met een lief kaartje of klein geschenkje. Zo laat je hen merken dat je aan hen denkt en laat je iets persoonlijks achter.’
Mensen die nu alleen zijn, staan dus 1-0 achter op mensen die dat niet zijn.
En hoe kunnen we ook onszelf motiveren om positief te blijven?
‘Het is belangrijk om een bepaald dagritme aan te houden. Dat betekent dat je elke dag op ongeveer hetzelfde uur moet opstaan én dat ook effectief wil doen. Zoek naar iets waarvoor je elke ochtend uit je bed wil komen, zoals die eerste tas koffie of een halfuurtje meditatie. Ik raad aan om in de voormiddag zo actief mogelijk te blijven en het in de namiddag wat rustiger aan te doen. Ook een goede nachtrust blijft ook nu heel belangrijk. Zoek daarom ‘s avonds vooral rust op. Ons slaaphormoon werkt toevallig ook als herstelhormoon en daarom is het, zeker in tijden van corona, belangrijk om goed te slapen.’
Hoe komt het dan dat we het nu zo moeilijk hebben om positief te blijven?
‘Tijdens een quarantaine als deze krijgen we het gevoel dat we plots niet nuttig meer zijn. Normaal gezien hebben we het altijd “druk druk druk”, maar nu hebben we plots niets meer in onze agenda staan en dat hakt er bij sommige mensen hard in. We vinden het niet meer normaal om een hele dag in de zetel te hangen en hebben het gevoel dat we niets meer waard zijn. Het grote gevaar dat daaraan vast hangt, is dat we dan in overdrive durven te gaan.’
We moeten radicaal eerlijk zijn met onszelf en nuttig gebruik maken van de vrije tijd die we nu hebben.
Hoe bedoel je?
‘Omdat we niets meer om handen hebben, gaan we massaal op zoek naar andere bezigheden, waaronder sporten. Heel wat mensen worden tijdens deze periode niet lui, maar juist overactief omdat ze geen blijf weten met zichzelf. Het is nochtans belangrijk om van de quarantaine nuttig gebruik te maken.’
Dan bedoel je dat we tijd moeten maken om naar onze mentale gezondheid te luisteren.
‘Inderdaad. We moeten radicaal eerlijk zijn met onszelf en nuttig gebruik maken van de vrije tijd die we nu hebben.’
Denk je dan dat het een goed idee is om nu verlof te nemen en thuis niet te werken?
‘Het is vooral heel belangrijk om rust te nemen, ja. Als je verlof wil nemen om je kop tijdens deze periode in het zand te steken, ga je bedrogen uitkomen. Je mag niet vluchten en moet verlof nemen omdat je rust wil en een plekje wil vinden waar je met je pijn kan omgaan, niet omdat je van de hele situatie wil weglopen.’
Het is aan de overheid en zorginstanties om daklozen en ouderen te helpen, maar het is aan ons om alleenstaanden en jongeren die nu thuis wegkwijnen te helpen.
En wat kan helpen om met die pijn om te gaan?
‘Ik lees heel vaak dat meditatie wordt aangeraden, maar dat is een bewering die ik graag zou willen ontkrachten. Je moet echt wel héél goed kunnen mediteren vooraleer het een impact heeft op je welzijn. Wat wel kan helpen, zijn intense bewegingen. Een tiental minuten dansen op je favoriete muziek kan een grote ontlading geven. Na een inspanning komt een veel grotere ontspanning. Je hartritme daalt en je zal in een roes van rust terechtkomen waarin je je veilig voelt.’
Hoe kunnen wij mensen die zelf sukkelen met hun mentale gezondheid nu een extra groot hart onder de riem steken?
‘We moeten een onderscheid maken tussen de zichtbaar kwetsbare mensen en de onzichtbaar kwetsbare mensen. Het is aan de overheid en zorginstanties om daklozen en ouderen te helpen, maar het is aan ons om alleenstaanden en jongeren die nu thuis onzichtbaar wegkwijnen te helpen. Zie hen als een individu en niet als een probleem. Zoek naar gemeenschappelijke interesses waar jullie over kunnen praten en probeer zo weinig mogelijk over het nieuws te praten. Dat is wel het laatste wat iemand met een angststoornis nu kan gebruiken.’
Na elke oorlog komt er een wederopbouw en dat zal nu niet anders zijn.
Begrafenissen kunnen momenteel niet in ‘normale’ omstandigheden plaatsvinden en we moeten plots op een heel andere manier proberen te rouwen. Hoe doen we dat?
‘We rouwen nu niet alleen om mensen die we verliezen, maar ook om onze vrienden die we niet meer zien, om de job die we kunnen verliezen en om ons dagelijkse ritme dat er niet meer is. Er bestaat geen juiste manier om te rouwen, maar het is wel een heel belangrijk onderdeel van deze gekke periode en dat wordt weleens over het hoofd gezien. We verliezen plots een stukje van onze identiteit en het is belangrijk om dat te erkennen. We kunnen onszelf pas weer opbouwen als we onze ground zero gevonden hebben. Dat doe je door stil te staan bij jezelf. Wie tijdens de quarantaine iemand verliest, beleeft dat natuurlijk nog anders. Voor hen is het belangrijk om een plekje in huis te vinden waar ze kunnen rouwen en waar ze er een ritueel van kunnen maken om dat te doen. Ook voldoende community support is voor hen heel belangrijk. Ik denk dat we hieruit gaan leren dat het belangrijk is om er áltijd voor elkaar te zijn.’
Denk je dan dat de quarantaine ook positieve gevolgen kan hebben op onze maatschappij en psychisch welzijn?
‘Absoluut! Als we nu goede online contacten leggen met elkaar, ben ik ervan overtuigd dat we dat binnenkort ook in het echt zullen doen. Na elke oorlog komt er een wederopbouw en dat zal nu niet anders zijn. We eisten jarenlang betere klimaatplannen en plots zijn die er. Verplegers en verpleegster schreeuwen al jaren om aandacht en die krijgen ze nu. Eindelijk. We leren hier ontzettend veel positieve dingen uit en ik ben ervan overtuigd dat onze maatschappij er na de coronacrisis dan ook anders én rooskleuriger zal uitzien.’
Wie nog meer tips van Nienke wil krijgen, kan haar volgen op Instagram @nienkethurlings. Daarop geeft ze tijdens de quarantaine dagelijks interessant advies.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
