1 op de 10 vrouwen kampt met endometriose. Endo-wat? Dr. Carla Tomassetti, gynaecoloog gespecialiseerd in endometriosechirurgie bij UZ Leuven, geeft uitleg.
Wat is het?
‘Endometriose is een chronische aandoening waarbij het endometrium – dat is het slijmvlies aan de binnenkant van de baarmoeder – buiten de baarmoeder groeit en daar letsels vormt. De vaakst voorkomende plekken zijn het buikvlies, de eierstokken, eileiders, darmen, blaas en urineleiders, maar ook het middenrif en de longen kunnen worden aangetast. De ziekte zorgt zo voor een chronische ontstekingsreactie in je lichaam.’
Wat zijn de symptomen?
‘Pijn en/of onvruchtbaarheid. De meest typische pijnklachten zijn hevige buikkrampen tijdens de menstruatie. We spreken dan over meisjes of vrouwen die niet in staat zijn naar school te gaan of thuis moeten blijven van het werk. Sommige vrouwen hebben hun hele cyclus door pijn: ze hebben buikpijn, pijn tijdens het plassen en vrijen, en zelfs constipatie of chronische diarree. Letsels kunnen immers ook ontstaan in de darm, in de buurt van de blaas of tussen de achterkant van de vagina en de voorkant van de dikke darm. Ook vermoeidheid is een klacht die we vaak horen. Vaak hebben vrouwen met endometriose al zo lang pijn en hebben ze in hun omgeving of bij dokters al zo vaak te horen gekregen dat die pijn normaal is, dat ze ermee hebben leren leven. Maar dat is niet zo: heftige menstruatiepijn is níét normaal.’
Speelt het een rol bij de vruchtbaarheid?
‘Ook vruchtbaarheidsproblemen kunnen een gevolg zijn van endometriose. Er zijn geen goede studies, maar we gaan ervan uit dat 60 à 70 % van de vrouwen met endometriose moeilijkheden heeft om zwanger te worden. Vaak wordt de aandoening pas ontdekt wanneer vrouwen bij een vruchtbaarheidsarts terechtkomen.’
Waarom duurt het vaak zo lang om een diagnose te stellen?
‘We weten uit onderzoek dat vrouwen gemiddeld 7 jaar met klachten rondlopen voor het woord endometriose valt. Dat is te lang. Soms wachten patiënten zelf lang met naar een arts gaan. Hun klachten zijn vaag en er is toch nog altijd een beetje gêne om over zaken als pijn bij het vrijen of maandstonden te spreken. Maar omgekeerd herkennen ook veel zorgverleners het niet. Het is een erg onderschatte en weinig onderkende ziekte.’
‘Studies suggereren dat 10 % van de vrouwen op vruchtbare leeftijd een vorm van endometriose heeft. Dat zijn 176 miljoen vrouwen wereldwijd.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
‘Cystes op de eierstokken en grote knobbels kan je meestal wel oppikken door een handmatig onderzoek of via een echo of MRI-scan, maar 100 % zekerheid heb je pas na een kijkoperatie. De kleinere letsels zie of voel je niet, terwijl ook die je heel veel pijn kunnen bezorgen. Bij endometriose geldt niet standaard hoe groter het letsel, hoe meer pijn.’
Hoe vaak komt de ziekte voor?
‘Studies suggereren dat 7 à 10 % van de vrouwen op vruchtbare leeftijd een vorm van endometriose heeft. Dat zijn 176 miljoen vrouwen wereldwijd! Exact weten we het niet, want er is altijd een deel vrouwen die nooit last krijgen of naar een arts gaan en dus geen diagnose krijgen.’
Is er een behandeling mogelijk?
‘Afhankelijk van de klachten kan men kiezen voor het gebruik van pijnmedicatie, hormonale medicatie en/of een operatie. Enkel door dat laatste kunnen de letsels verdwijnen, maar dat is niet bij iedere vrouw noodzakelijk. Veel anticonceptiepillen hebben bijvoorbeeld een goed effect op de pijnklachten veroorzaakt door endometriose. Maar het is altijd een beetje zoeken naar wat het best past bij iemand en wat het minste bijwerkingen geeft. Bij een vrouw die zwanger wil worden, zullen we ook sneller voor de chirurgische optie kiezen, want zij kan geen pil nemen die haar hormonen onderdrukt. Het is heel belangrijk dat de chirurg die je opereert ervaring heeft, want als je weefsel laat zitten, kan dat snel weer gaan woekeren.’
Meer info vind je op www.endometriosis.org.
Tekst: Kaatje De Coninck
Lees ook:
