'Downdating', waarbij de vrouw hoger opgeleid is dan de man, zit in de lift.
Ans: ‘Ik verdien meer dan mijn lief, maar ik vind dat een voordeel’
De dokter die samen is met de verpleegster of de baas die trouwt met zijn secretaresse, dat is een beetje achterhaald. Vandaag zijn er meer vrouwen hoger opgeleid dan hun partner, dan omgekeerd. Dat fenomeen heet ‘downdaten’, als is er volgens dit koppel helemaal niks down aan.
Tekst: Katrien De Groef
Ans (33) is projectmanager en Bram (34) werkt als tuinman. ‘Ik zou later carrière maken, met een even ambitieuze zakenman een villa bouwen, in het weekend lekker uit eten gaan en tussen het werken door tripjes maken naar exotische bestemmingen. Nu klinkt het net alsof ik ontzettend materialistisch ben. Dat is niet zo, of toch niet overdreven, maar het was gewoon het beeld dat ik in mijn hoofd had. Ik kende ook niets anders. Zelf studeerde ik voor handelsingenieur en werk ik als projectleider in de financiële wereld. Vóór Bram had ik twee relaties, allebei met een man die een evenwaardig diploma had en al iets verder in zijn carrière stond. Helaas liep het twee keer fout af. De eerste heeft mij bedrogen. De tweede was net iets te vol van zichzelf en zag mij als een trofee in zijn verzameling successen.’
Het feit dat ik meer verdien, vind ik een plus. Beiden storten we evenveel op de gemeenschappelijke rekening en zo hou ik nog genoeg over voor mooie kleding en mijn paarden.
Twijfel
‘En toen kwam ik Bram tegen, via via op café. Hij had geen praatjes, weidde niet uit over zijn carrière, pronkte niet met zijn dure wagen. Hij was gewoon zichzelf: de sympathieke, joviale, sportieve en ook waanzinnig stoere en knappe Bram. Natuurlijk viel ik als een blok voor hem. Fysiek, in ieder geval. Maar toen kwam de twijfel: Bram had niet gestudeerd, hij had het zelfs nooit geprobeerd. Bram was “gewoon” een tuinman. Geen galante zakenman, maar een nuchtere vent. Langer dan ik ooit aan hem zou toegeven, heb ik daarmee geworsteld. Tegen mijn vriendinnen had ik continu de neiging om hem goed te praten. “Ja, maar voor hem hoeft een diploma niet.” “Hij verslaat me in elke quiz.”’
Ongemakkelijke stiltes
De grootste angst had ik voor mijn ouders. Ze zijn nu eenmaal een beetje elitair. Mijn broer heeft wel aan hun verwachtingen voldaan door met een ambitieuze vrouw van goede komaf te trouwen. En dan ik… Uiteindelijk hebben ze maar één keer commentaar gegeven, enkele dagen voor ik Bram aan hen zou voorstellen: “Pas op, meisje, past zo iemand wel bij jou?” Tegen Bram hebben ze nooit een verkeerde opmerking gemaakt, maar ik voel dat ze hun reserves blijven hebben, zelfs vijf jaar en twee kinderen later. Tja, het klikt gewoon niet zo tussen hen. Bij Bram moet je niet afkomen met gesprekken over “het hockey”, over een duur netwerkevent of over de beurs en obligaties. Dat zorgt soms voor ongemakkelijke stiltes tijdens familiefeestjes. Het zijn momenten die ik dan vul door opgelaten te kakelen.’
Ik vind het een verademing dat Bram me elke dag opnieuw in de nuchtere realiteit brengt. Niet zeuren, je niet beter voelen dan een ander en vooral: werk is ook maar werk.
Verademing
‘Ook ik kan niet alles delen met Bram, maar dat vind ik niet meer nodig. Mijn economische interesses en roddels over de business hou ik wel voor het werk. Het feit dat ik meer verdien, vind ik alleen een plus. Beiden storten we evenveel op de gemeenschappelijke rekening, en zo hou ik nog genoeg over voor mooie kleding en mijn paarden. Want mijn liefde voor mooie – en soms dure – dingen blijft. Bram lacht er soms om, want voor hem zou ik even mooi zijn in een jurkje van tien euro, maar hij laat me doen. Mijn twijfels van in het begin van onze relatie zijn ondertussen helemaal verdwenen. Ik zou geen andere man meer willen. Ik vind het een verademing dat Bram me elke dag opnieuw in de nuchtere realiteit brengt. Niet zeuren, je niet beter voelen dan een ander en vooral: werk is ook maar werk. ’s Zaterdags ga ik eerst naar de manege, maar de namiddag breng ik vaak door aan de zijlijn van het voetbalveld om mijn Bram toe te juichen. De knapste man van het veld, nog altijd. En de leukste voor altijd.’
Kostwinnersmodel
Vroeger ging men ervan uit dat de meest stabiele relaties diegene waren waarbij beide partners een gelijk opleidingsniveau hadden of de man een hoger diploma had dan de vrouw. Een vrouw die hoger geschoold was dan haar man, dat zorgde volgens de gedachtegang van toen voor heel wat frustraties. Volgens relatietherapeute Rika Ponnet gooien we dit dominante man-vrouwbeeld of klassieke kostwinnersmodel stilaan overboord. ‘Mannen en vrouwen willen een partner die op hen lijkt qua sociale afkomst, opleiding en economisch potentieel’, zegt Rika.
Er zitten niet alleen meer vrouwen op de studiebanken, ze zijn ook succesvoller dan mannen.
Kentering
De ommezwaai kwam er in het midden van de vorige eeuw. ‘Er zitten niet alleen meer vrouwen op de studiebanken, ze zijn ook succesvoller dan mannen’, aldus Rika. Daardoor zijn al een aantal jaar meer hoger opgeleide vrouwen dan mannen op zoek naar een partner. Maar volgens Rika brengt dat geen problemen met zich mee. ‘Zowel mannen als vrouwen hebben zich aangepast aan die realiteit op de relatiemarkt. Mannen kiezen nu evengoed voor een vrouw met een hoger diploma, en vrouwen vallen ook op bijvoorbeeld arbeiders.’ Al blijft succes wel een belangrijke factor voor een vrouw. ‘Een man mag lager geschoold zijn, maar ze wil wel nog steeds iemand die ambitieus is en hard werkt’, vertelt Rika. ‘Mannen kijken daar minder naar bij hun partner.’
Taboe
Downdaten komt steeds vaker voor. 30 % van de vrouwen is hoger opgeleid dan haar partner, in vergelijking met 20 % van de mannen die een hoger diploma hebben dan hun vrouw. 50 % is even hoog opgeleid als hun partner. Toch blijft het een beetje taboe. ‘We hebben onze partnerkeuze aangepast aan de realiteit, maar ons ideaalbeeld evolueert niet even snel’, vertelt Rika. ‘Het idee van de hoger opgeleide, goed verdienende man als partner domineert nog steeds. Koppels die een andere keuze maken, voelen zich vaak afwijken van de norm.’ Ook de invloed van de omgeving speelt een cruciale rol. ‘Reacties zijn soms negatief en koppels kunnen op onbegrip stuiten. Ook het mannelijk ego heeft het soms moeilijk met dergelijke situatie. Alles hangt eigenlijk af van hoe het koppel zich opstelt. Voelt de man zich niet gefrustreerd over zijn lager diploma, maar maakte hij een bewuste beroepskeuze en voelt hij zich competent? Dan heeft ie meestal een goed zelfbeeld. Als de vrouw daarnaast respect heeft voor het kunnen van haar man, dan heeft zo’n relatie de perfecte slaagkansen.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
