Weinigen die voor deze week wisten wat het format van ‘Love Island’ juist inhoudt. De Britse versie werd nooit in ons land uitgezonden en veel meer uitleg dan ‘singles die op zoek gaan naar de ware liefde’ kregen we van VIER niet. Na twee afleveringen blijkt dat meer dan alleen de keuze van voice-over fout zit in het programma.
Vijf super knappe, slanke dames staan in bikini en op hoge hakken mooi op een rijtje. Nee, je kijkt niet naar de verkiezing van Miss België, wel naar ‘Love Island’. Een voor een komen vijf mannen die recht uit een Calvin Klein-reclame lijken te wandelen op de dames af om hun favoriete deerne uit te kiezen, zonder dat deze een woord hebben mogen uitbrengen. Sois belle et tais-toi, quoi. Hebben de dames dan niets in de pap te brokken over wie hun partner wordt, hoor ik je denken? Tuurlijk wel, zij mogen een stapje naar voren zetten als ze de kandidaat in kwestie zien zitten. Een mooi gebaar dat vervolgens volledig genegeerd mag worden door de mannelijke Islander, die vrije keuze krijgt tussen alle dames.
Ik zou nog wel even kunnen doorgaan over de verdoken vormen van seksisme in het programma, het castingproces dat duidelijk op basis van BMI gebeurde en de misselijkmakende uitspraken van een van de mannen die stelt dat zijn vriendin slank moet zijn en dat hij zijn favoriete dame wel zal kunnen overtuigen haar haren asblond te kleuren, want dat vindt hij mooier. Maar daar gaat het nu niet over. Wel gaat het over het gevaarlijke spel dat er in ‘Love Island’ wordt gespeeld, eentje waarvan reeds gebleken is dat het meer dan een gebroken hart kan veroorzaken.
In dat allereerste keuzemoment werd het opzet van het programma onmiddellijk duidelijk: het creëren van pijnlijke situaties waarin mensen belachelijk gemaakt worden. Zo deed Kaat een stap naar voren voor de 19-jarige Stenn, die vervolgens zonder schaamte koos voor Chey ‘omdat hij haar soort van krullen mooi vond’. Gevolg: een deuk in het zelfvertrouwen en een eerste huilbui voor Kaat. Mind you, op dat moment waren we nog maar een halve aflevering ver. Kaat en Jarne kwamen tegen hun zin bij elkaar terecht, waarop nieuwkomer Melany arme Kaat weer alleen zette door Jarne te kiezen als haar nieuwe partner. Maar hé, een lichtpuntje: een vrouw met kiesrecht!
Een beetje research leert mij dat de kijker binnenkort gevraagd zal worden het minst geliefde koppel naar huis te stemmen. Beide delen van dat weggestemde duo krijgen echter nog een laatste redmiddel aangeboden: ze kunnen hun huidige partner dumpen en ‘herkoppelen’ met iemand anders om toch maar in de villa te blijven. Ik zei het al: pijnlijke situaties à volonté. Zeker als de kandidaten straks enkele weken in de villa zitten en we het over echte verliefdheden hebben, in plaats van de oppervlakkige aantrekking van nu.
Wat Viktor Verhulst ons of zichzelf ook probeert wijs te maken, het opzet van ‘Love Island’ is niet het vinden van de ware liefde. Dat voorwendsel gaat volledig out the window wanneer je aan het einde van de rit 25.000 euro uitdeelt aan het koppel dat het meeste stemmen krijgt van de kijker. Door die geldprijs zorg je ervoor dat er tactisch gespeeld wordt met de gevoelens van anderen en dat er harten en ego’s aan de lopende band gebroken worden. Dit is geen datingshow, maar een vrij immoreel sociaal experiment waarin de kandidaten moeten kiezen tussen liefde en geld.
In Groot-Brittannië lag ‘Love Island’ een tijdje geleden zwaar onder vuur omdat een oud-deelnemer zich van het leven beroofde.
Tel daar nog eens de gevraagde inmenging van de kritische kijker bij, en je zit met een situatie waaraan kandidaten weleens meer dan een gebroken hart kunnen overhouden. Na aflevering één werd al duidelijk dat we op social media niet liever zullen zijn voor ‘Love Island’ dan voor andere realityshows, al was het mikpunt van spot deze keer niet een van de kandidaten, maar de voice-over. Maar naarmate het programma vordert, zullen zich op Twitter heel wat ongetwijfeld harde meningen over elke kandidaat vormen. Meningen die zij pas na de opnames, wanneer ze hun smartphone opnieuw in handen hebben, voor de kiezen krijgen. Het zou niet de eerste keer zijn dat dat iemand een beetje te veel wordt en er zich een groot zwart gat vormt. In Groot-Brittannië lag ‘Love Island’ een tijdje geleden nog zwaar onder vuur omdat een oud-deelnemer zich van het leven beroofde. De teller van zelfdodingen kwam daardoor zelfs al op twee. VIER verdedigde zijn keuze om het programma toch te maken door te stellen dat de kandidaten van de Belgisch-Nederlandse versie wel psychologische begeleiding zouden krijgen, zowel tijdens als na het programma.
Ik hoef niet hypocriet te doen: ook ik verblijd me geregeld in het schouwspel dat programma’s zoals ‘Temptation Island’, ‘Ex on the Beach’ en nu ook ‘Love Island’ zijn. Van gemene tweets weerhoud ik me, maar ik schreef al menig artikel waarin kandidaten van dergelijke programma’s het mikpunt van milde en minder milde spot waren. Maar misschien wordt het toch tijd dat we allemaal – televisiemakers, Twitter-gebruikers, kijkers en journalisten – iets vaker stilstaan bij de gevolgen van zulke foute televisiespelletjes en van de bijhorende bekendheid op de vaak piepjonge kandidaten in die reeksen, zelfs al is die bekendheid vaak net de reden waarom ze zich tegen beter weten in inschrijven.
Ja, de zogenaamde Islanders gaven zich zelf op voor dit programma. Maar misschien geloofden zij Viktor wél – in tegenstelling tot ons – toen hij zei dat het over een oprechte zoektocht naar liefde zou gaan? Misschien beseffen ze helemaal niet dat het de makers van het programma weinig kan schelen of zij hun happily ever after (of hun Insta fame) krijgen of niet, zolang er maar voldoende sensatie is? Die naïviteit kunnen we de kandidaten van ‘Temptation Island’ of ‘Ex on the Beach’ niet meer toeschrijven: zij weten perfect waar ze aan beginnen. Dus laat ons liever een beetje lief zijn voor Kaat, Melany, Sebastiana en de andere Islanders. Of toch liever dan we voor pakweg Timtation – jawel, ik heb boter op mijn hoofd – of Laura zijn geweest. En laat ons hopen dat de makers dat ook zijn.
Lees ook:
