Je partner die iets te vaak hartjes dropt onder de selfies van een collega. Of jij die extra lang nadenkt over je outfit wanneer je weet dat je knappe buurman ook op het feest zal zijn. Niks mis mee, toch? Tenzij die kleine dingetjes eigenlijk wijzen op iets groters natuurlijk… Welkom in de grijze zone die micro-cheating heet.
Regelmatig flirterige berichtjes sturen naar iemand anders dan je lief. Je relatiestatus verbergen op sociale media. Of nog elke dag naar de Insta van je ex surfen? Het zijn maar enkele voorbeelden van wat de Australische psycholoog en relatietherapeut Melanie Schilling als eerste ‘micro-cheating’ noemde. Maar wat is dat eigenlijk, en moet jij je daar nu echt zorgen over maken? We vroegen het aan seksuoloog Ina Van Ransbeeck.
Wat is micro-cheating?
Ina: ‘Micro-cheating is een term die de laatste jaren opdook. Jaren waarin onze smartphones steeds meer deel gingen uitmaken van ons dating- en relatieleven, al gaat dat “mini-bedrog” ook niet uitsluitend om online capriolen. Experts omschrijven het vaak als “alles wat de afspraken binnen een gezonde relatie overschrijdt, maar (nog) niet fysiek wordt”. Kortom: emotionele ontrouw zonder dat er fysiek contact bij aan te pas komt. In heel veel gevallen gaat het dan om digitale connecties. Het label ‘micro’ doet daarbij vermoeden dat het om onschuldige mini-zondes gaat, maar vergis je niet: de impact ervan op een relatie kan allesbehalve miniem zijn.
Kortom: emotionele ontrouw zonder dat er fysiek contact bij aan te pas komt.
Daar komt het grijze karakter van micro-cheating piepen: wat voor de een maar wat speels geplaag onder vrienden is, voelt voor de ander als puur verraad. Wanneer is een berichtje “too much”? Is het aantal belangrijk, of de inhoud? En telt het ook als je de ontvanger amper kent? Intentie speelt in dit verhaal een hoofdrol. Maak je je extra mooi voor jezelf, of om in de smaak te vallen bij die ene collega? Wis je een chatgesprek omdat het onschuldig is, of omdat je wéét dat je partner het niet oké zou vinden? De vraag is dus niet alleen wat je doet, maar vooral: waarom. De beste manier om jezelf (en je relatie) niet te verliezen in die grijze zone? Eerlijk zijn. Tegen jezelf én tegen je partner. Flirten mag dan menselijk zijn, vertrouwen blijft een hoeksteen van gezonde relaties.’
Makkelijker dan ooit
Het gros van micro-cheating speelt zich vandaag in de digitale wereld af: een flirterige comment, een uitdagende foto, een licht aangebrand chatgesprek. Onze moderne maatschappij hangt dan ook zowat aan elkaar van de digitale verleidingen. Een Instagram-like hier, een dm daar, en voor je het weet ben je verwikkeld in een flirt die je liever niet aan je partner opbiecht. Overspel plegen is vandaag niet alleen gemakkelijker, maar voelt ook veiliger. Je hoeft niet eens meer de deur uit te gaan. Geen onverwachte ontmoetingen meer in nachtclubs, geen hotelkamers of stiekeme afspraakjes meer. Een smartphone is alles wat je nog nodig hebt. Maar waarom trappen we zo snel in die val?
Ina: ‘Micro-cheating lijkt allemaal zo onschuldig. “Het is maar een berichtje, we hebben toch niks gedaan?” Maar wat digitaal begint, kan emotioneel (of verder) eindigen. Ik maak daarom graag een onderscheid tussen flirten, versieren en bedriegen.
- Flirten is speels. Het draait om oogcontact, grapjes, een subtiele aanraking of een boeiend gesprek. Dat kan live of online. Meestal zit er geen dubbele bodem achter, maar dat kan natuurlijk wel veranderen, afhankelijk van de situatie en je intenties. Sommige mensen flirten zelfs zonder het zelf door te hebben, en als het allemaal in good fun gebeurt, hoeft het geen issue te zijn. Maar intentie is daarbij alles.
- Versieren is flirten met een plan, en dus met een andere intentie. Je hoopt er iets mee te bereiken: een nummer krijgen, een kus, een date... Die intentie maakt het een stuk gevoeliger binnen een relatie. Want wat ga je doen als je plan werkt?
- Bedriegen gebeurt wanneer je over de grenzen gaat die je als partners samen hebt afgesproken. Dat kan fysiek zijn, maar evengoed emotioneel. Of je nu met iemand in bed duikt, je diepste geheimen deelt met iemand anders dan je lief of pikante foto’s deelt waarvan je lief denkt dat die alleen voor hem/haar/hen bedoeld waren: het draait om het schenden van vertrouwen.’
Is dat dan vreemdgaan?
Wat ‘bedrog’ is, bepaal je dus samen. De ene partner zal flirten best oké vinden, de andere ervaart het misschien al als een grens overschrijden. Het geheim om ervoor te zorgen dat micro-cheating in jouw relatie geen dealbreaker wordt? Erover praten. Het liefst voor je je plots in een ongemakkelijke (WhatsApp-)situatie bevindt.
Ina: ‘Eén ding is zeker: bedrog betekent niet voor iedereen hetzelfde. Voor de ene partner begint het pas bij seks. Voor de ander is een onschuldig whatsappje met drie hartjes al genoeg om alarm te slaan. En sommige koppels maken dan weer geen probleem van seks buiten de relatie, als daar maar duidelijke afspraken over zijn. De definitie van trouw bepaal je met andere woorden samen. De grens ligt niet op een universele plek, wel waar jij en je partner hem leggen. En nee, daarvoor hoef je geen contract op te stellen met “verboden handelingen”. Veel belangrijker is dat je elkaars noden en verwachtingen leert kennen en begrijpen. Dat doe je door open te blijven communiceren, en te durven zeggen wat je wel en niet prettig vindt.’
Toch is jouw wil daarom nog geen wet. Jouw gevoelens doen er natuurlijk toe, but it takes two to tango, in elke relatie. ‘Misschien voel jij je ongemakkelijk als je partner met iemand anders staat te lachen op een feestje, maar dat betekent niet per se dat híj/zij/die iets fouts doet. Een handige vuistregel? Als je iets bewust verzwijgt, is dat meestal een teken aan de wand. Iets wat écht oké is, hoef je doorgaans niet te verbergen. Tegelijk: je hoeft ook niet álles met je partner te delen. Iedereen heeft recht op een stukje privacy, zelfs in de liefde. Vergeet ook niet: relaties staan niet stil. Wat vandaag nog totaal ondenkbaar lijkt, voelt over vijf jaar misschien minder bedreigend. Of net omgekeerd. Het belangrijkste is dat jullie regelmatig checken bij elkaar hoe jullie er allebei in staan. En ja, soms betekent dat: wat water bij de wijn doen. Liefde is nu eenmaal geen exacte wetenschap, maar een proces van blijven afstemmen.’
Fysiek vs. emotioneel: wat is erger?
Een kus, een nacht in een hotelkamer, een maandenlange affaire: fysiek bedrog laat weinig ruimte voor interpretatie. Het is gebeurd, punt. Maar wat als je partner geen slippertje maakt met iemand, maar wél bijna dagelijks berichtjes stuurt vol persoonlijke ontboezemingen (of aubergines)? Geen lichamelijk contact, maar toch… dat vervelende gevoel in je buik. ‘Natúúrlijk doet emotioneel bedrog ook pijn, soms zelfs meer dan seksueel overspel’, vertelt Ina. ‘Je partner kan dan wel beweren dat die (online) gesprekken “helemaal niets betekenen”, maar hoe weet je dat zeker? Bij fysieke ontrouw spreken we over duidelijke daden en meestal ook duidelijke grenzen. Straightforward, dus. Emotionele ontrouw? Dat is eerder een kronkelend zandpadje. Je merkt het vaak pas als je er middenin zit, en dan is het kwaad soms al geschied.’
De ene persoon zou nog liever hebben dat zijn/haar/hun partner een eenmalig avontuurtje beleeft dan dat hij/zij/die elke dag diepe gevoelens deelt met iemand anders.
Die schade is écht. Het vertrouwen in je relatie krijgt een knauw, je begint te twijfelen aan jezelf, je wordt misschien achterdochtig. En dat terwijl er technisch gezien “niets” is gebeurd. ‘Wat het extra complex maakt: iedereen ervaart ontrouw anders. De ene persoon zou nog liever hebben dat zijn/haar/hun partner een eenmalig avontuurtje beleeft dan dat hij/zij/die elke dag diepe gevoelens deelt met iemand anders’, legt Ina uit. ‘Ook opvallend: onderzoek toont aan dat mannen en vrouwen soms anders reageren op vormen van ontrouw. Mannen zouden, vanuit een evolutionair standpunt, gevoeliger zijn voor seksueel bedrog (want: onzekerheid over vaderschap), terwijl vrouwen vaker emotionele ontrouw als grootste bedreiging ervaren (lees: angst dat hun partner zijn tijd, energie en liefde in een ander investeert).’ Conclusie? Emotioneel trouw zijn is minstens even belangrijk als seksueel trouw zijn. Zelfs zonder kleren op de vloer kan het vertrouwen verdwijnen. En dat is moeilijker te lijmen dan je denkt.
Alarm, alarm!?
Je partner liket een paar foto’s van een knappe collega op Instagram. Moet je nu meteen aan de alarmbel trekken? ‘Een like of comment is tegenwoordig snel gegeven, en hoeft helemaal niets te betekenen. Vergelijk het met een snelle blik bij het passeren of een vluchtig complimentje tijdens een feestje. Flirten met een glimlach, zonder bijbedoelingen. Flirten is tenslotte iets wat we allemaal weleens doen. Het is speels, geeft ons een egoboost en laat ons even voelen dat we nog “in de markt” liggen. Dat geldt online net zo goed als offline. Zolang er geen dubbele bodems of verborgen agenda’s zijn, hoeft dat geen probleem te zijn. Toch is het belangrijk om ook hier weer stil te staan bij de intentie. Waarom stuurt iemand die dm? Waarom reageert iemand élke keer op die story? Is het gewoon vriendschappelijk, of is er meer aan de hand? Soms is flirten geen doel op zich, maar eerder een signaal. Een teken dat er misschien iets schort in je relatie: een gemis aan aandacht, connectie of spanning.’
Kortom: een like, een hartje of een dm is zelden het probleem op zich. Maar als je plots merkt dat je partner (of jijzelf) intensief online contact heeft met iemand anders, en jij je daar ongemakkelijk bij voelt, is dat wél iets om over te praten. Niet om meteen in de aanval te gaan, wel om samen te checken: zit alles nog goed tussen ons? Bottomline: wees eerlijk tegen jezelf en je partner, communiceer in je relatie en koester de kracht van vertrouwen. Dat zorgt voor een gezonde, stabiele relatie waarin zelfs micro- cheating geen kans maakt.
Lees ook:
