Bijna twee keer de oppervlakte van België is al afgebrand.
Bosbranden in Australië blijven woekeren: wat betekent dat voor ons? En hoe kunnen we helpen?
Al meer dan 12 doden en maar liefst 500 miljoen dieren kwamen om bij de hevige bosbranden in Australië. Om over de talloze hectares natuurgebied die in vlammen opgaan nog maar te zwijgen. De teller lijkt haast niet te stoppen. Kunnen de bosbranden überhaupt gestopt worden? En wat betekenen de negatieve effecten ervan voor ons?
Hoewel er nu eindelijk regendruppels in Australië vallen, is de redding nog veraf. Later deze week wordt het er opnieuw kurkdroog en zullen de branden hoogstwaarschijnlijk verder oplaaien. ‘Zolang het niet regent, is het enorm moeilijk om de branden geblust te krijgen’, vertelt Olivier Honnay, landbouwingenieur en hoogleraar aan de KU Leuven. ‘Maar liefst tienduizenden hectaren staan momenteel in vuur en vlam. Het is haast onbegonnen werk om die branden geblust of onder controle te krijgen. Het enige wat men nu kan doen, is de woongebieden proberen te vrijwaren.’
Bijna twee keer de oppervlakte van België is al afgebrand. Dat is een ramp voor de biodiversiteit.
Wat zijn de gevolgen?
Dat de branden op lange termijn negatieve gevolgen zullen hebben, kan haast iedereen voorspellen. Maar wat houdt dat juist in? ‘Het eerste belangrijke negatieve effect is de koolstofdioxide die in de atmosfeer vrijkomt en die zal bijdragen tot het broeikaseffect. Wanneer bomen in vlammen opgaan, wordt die biomassa omgezet in CO2‘, aldus Honnay. ‘Daarnaast zal ook de biodiversiteit zware klappen krijgen. Er zullen wellicht heel veel soorten uitsterven, waaronder ook soorten die het nu al moeilijk hebben.’
In de media zien we dan ook het ene akelige beeld na het andere van koala’s die de vlammen proberen te ontvluchten. ‘Koala’s komen in Australië voor over ongeveer 100 miljoen hectare. Daar is nu al 6 miljoen van afgebrand. Maar niet alle habitats of ecosystemen waarin ze leven, zullen verdwijnen. Zij zullen de branden dus overleven, maar de populatie zal sterk afnemen en met uitsterven bedreigd worden. Australië staat daarnaast ook bekend voor zijn endemische soorten, ofte soorten die alleen in Australië voorkomen. Sommige wallaby’s, maar ook boomsoorten die al meer dan 100 miljoen jaar bestaan zullen uitsterven.’
Kan de natuur zich nog herstellen?
Hoewel de Australische regering 2 miljard Australische dollar (zo’n 1,2 miljard euro) zal vrijmaken om de mensen in de getroffen gebieden te helpen, blijft de vraag of ook de natuur te redden valt. ‘Je moet daarbij vooral onderscheid maken tussen twee types vegetatie. Enerzijds heb je vegetatie die typisch is voor de droge gebieden in Australië. Die vegetatie zal zich wel kunnen herstellen als er regen valt’, verduidelijk Honnay. ‘Het probleem is dat er in Australië ook regenwouden en natte gebieden zijn. Door de droogte van de afgelopen drie à vier jaar zijn ook die regenwouden uitgedroogd geraakt en dus voor een groot deel in vlammen opgegaan. Voor dat soort vegetaties, die bovendien niet aangepast zijn voor brand, wordt het moeilijk tot zelfs onmogelijk om te regenereren. De vegetatie die van nature wel tegen droogte bestand is, kan op termijn herstellen, maar voor de meer natte vegetatietypes wordt dat problematisch.’
Wat betekent deze ramp voor ons?
Het lijkt op het eerste gezicht misschien een ver-van-mijn-bedshow, maar heeft de ramp in Australië ook een effect op ons leven? ‘Door de bosbranden komt er natuurlijk veel fijnstof vrij, maar daar zullen wij hier in West-Europa weinig van ondervinden’, legt Honnay uit. ‘Voor onze gezondheid zijn er op korte termijn dus niet meteen negatieve gevolgen. Koolstofdioxide is ook geen gevaarlijke stof, maar draagt wel bij aan het broeikaseffect. Dat de extreme droogte en hoge temperaturen in Australië daarvan een rechtstreeks gevolg zijn, mag dan ook duidelijk zijn’, vertelt Honnay.
Een Vlaams klimaatplan is broodnodig, maar ook je eigen gedrag bijsturen, kan iets bijdragen.
Hoe kunnen wij ons steentje bijdragen?
De berichten die op sociale media worden verspreid, zijn overduidelijk: hulp is nodig. De Aussies rechtstreeks helpen, wordt vanuit ons Belgenland moeilijk, tenzij via donaties aan hulpverlenende organisaties. Denk maar aan het Australische Rode Kruis, (vrijwillige) brandweerkorpsen zoals de New South Wales Rural Fire Service en dierenorganisaties zoals het WIRES Wildlife Rescue. ‘Het enige wat we op lange termijn kunnen doen, is zo weinig mogelijk broeikasgassen naar de atmosfeer sturen’, vertelt Honnay. ‘Een Vlaams klimaatplan is dus broodnodig, maar ook je eigen gedrag bijsturen, kan iets bijdragen. Voor het klimaat in het algemeen en voor bossen over de hele wereld, eet je bijvoorbeeld best zo weinig mogelijk rundvlees. Je hebt namelijk heel veel land nodig om runderen van eten te voorzien, en dat is in veel gevallen grond waarop je bos zou kunnen planten. Runderen stoten bovendien ook methaan uit, een belangrijk broeikasgas dat bijdraagt aan de versterking van het broeikaseffect. Daarnaast kunnen eenvoudige acties zoals zo min mogelijk vliegen ook helpen.’
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
