India, China, Roemenië, Sri Lanka, Portugal. Nope, dit is helaas géén opsomming van mijn collectie Lonely Planetgidsen, maar de conclusie na een blik op de labels in mijn favoriete kledingstukken. Deze week is Fashion Revolution Week en daarom steek ik als moderedactrice hand in eigen boezem/kleerkast. #Whomademyclothes en vooral: wat kunnen we doen om ethischer te shoppen?
Talking about my revolution
Fashion Revolution Week is een wereldwijd initiatief dat mensen wil aanmoedigen om één duidelijke vraag te stellen:'Wie heeft mijn kleding gemaakt?'. Aan zichzelf én aan de kledingmerken in kwestie. Je kan dat heel deze week doen met de hashtag #whomademyclothes. De campagne ijvert voor meer transparantie in de modewereld en wil zo op termijn de lonen en werkomstandigheden van miljoenen textielarbeiders verbeteren.
Vroeg jij jezelf al ooit af wie je kleren maakte?
Orsola de Castro, medeoprichtster van Fashion Revolution, legt uit: 'Onze kleding heeft een lange weg afgelegd voordat ze in de winkel belandt. De kleding gaat door de handen van katoenboeren, spinners, wevers, ververs en naaisters. 80 % van hen zijn vrouwen tussen de 18 en 24 jaar. Een groot deel van de mensen die onze kleding maken, leeft in armoede. Dat moet veranderen.'
Made in...
Er moet iets veranderen. Akkoord. Maar hoe? Vaak is het niet makkelijk om te weten door wie en in welke omstandigheden je kleren worden gemaakt. Een analyse van mijn kleerkast bevestigt dat.
Dear Levis and Zara, can you please tell me #whomademyclothes?
De kledinglabels van high-streetmerken als H&M en Zara wijzen zonder uitzondering richting Azië, maar duurder betekent niet automatisch beter. Een zijden bloes van het Deense label Custommade blijkt ook made in China, net als een zwart-groene dip-dye-jurk van Moschino. Manon Acke, Belgische woordvoerder voor Fashion Revolution Week, beaamt: 'De meerprijs die je betaalt voor een designermerk, gaat vaak naar marketing en modeshows, niet naar de arbeiders.'
Duurder betekent niet automatisch beter. Zo blijkt ook mijn jurk van Moschino made in China.
Gedesillusioneerd blader ik verder door mijn kast, op zoek naar kleding die nìet in lageloonlanden geproduceerd werd. Ik vind een jurk van Asos uit Roemenië en een van Kenzo uit Portugal. Betekent Europees dan altijd beter? 'Niet per se', zegt Acke, 'Ook kleding uit Azië kan bijvoorbeeld ethisch geproduceerd zijn. Een goed voorbeeld is het Belgische merk Stanley & Stella. Zij produceren in Bangladesh, een land met een zeer slechte reputatie, maar zijn op sociaal en milieuvlak wel een van de koplopers. Hun kleding heeft de juiste certificeringen en ze voeren ter plaatse regelmatig audits uit om zeker te zijn van de werkomstandigheden.'
Research is the new black
Als de prijs en het land van herkomst geen houvast bieden, hoe kan je dan in vredesnaam weten of je kleren clean zijn? Door het aan de merken zelf te vragen. Dat kan door een selfie te posten waarop het etiket van je kleding zichtbaar is. Tag het merk en leg hen met de hashtag #whomademyclothes het vuur aan de schenen. Wil je meer doen, schrijf dan een brief aan je favo label waarin je hen vraagt om meer transparantie aan de dag te leggen en leefbare lonen te garanderen voor hun arbeiders. Geen inspiratie? Op de website van Fashion Revolution kan je een voorbeeld downloaden.
Wil je in afwachting van een antwoord zelf alvast op onderzoek uitgaan, dan kan je de Fashion Transparency Index erop naslaan. Dat is een lijst waarin grote modemerken gerangschikt staan volgens transparantie van hun productieproces. Levi's, H&M en Inditex, het bedrijf achter o.a. Zara en Pull & Bear, scoren goed, terwijl bijvoorbeeld Chanel en Forever 21 onderaan bungelen. Mijn jeansjasje is dus 'transparanter' gemaakt dan mijn designertas, hoewel dat eerste made in Sri Lanka is en die laatste made in Italy. Toch eens aan de mouw van Karl Lagerfeld trekken.
Transparantie is een goed begin, maar nog steeds geen garantie op eerlijk loon. Het Fair Wear-label is dat wel. De non-profitorganisatie achter deze certificering controleert bedrijven en moedigt hen aan om ethisch te werk te gaan. In België zijn onder andere CKS en JBC aangesloten. Wil je behalve sociaal verantwoord ook milieuvriendelijk shoppen, let dan op de organische labels GOTS en OEKO-TEX. Studeren maar.
Geen geld, wel een schoon geweten
Jup, bij een schoon geweten komt heel wat research kijken. Gelukkig draait Fashion Revolution Week ook om fun. 'Closet sales en swappings vormen een leuke manier om duurzaam te shoppen en zijn bovendien budgetvriendelijk', zegt Manon Acke. Daarmee legt ze meteen een groot vooroordeel bloot: 'Veel mensen denken nog steeds dat ethisch gelijkstaat aan duurder. Dat is niet zo. Merken als Armed Angel en People Tree zijn fairtrade én betaalbaar. Ook vintage is duurzaam en goed voor de portemonnee.'
Closet sales en swappings vormen een leuke manier om duurzaam te shoppen en zijn bovendien budgetvriendelijk.
Wie helemaal mee wil zijn met de revolutie, kan zelf een #haulternative filmen. Dat is een haul-video waarin je laat zien hoe je je kleerkast vernieuwt zónder iets nieuws aan te schaffen. Je kan een oud stuk upcyclen, tweedehands shoppen, swappen of DIY'en. Cheap en toch lekker hip.
Analyse van een shopverslaving
Conclusie na de eerste dag van Fashion Revolution Week? Slechts 20 % van mijn kleerkast is 100 % schoon. Dan heb ik het over vintage, merken met Fair Wear-label en in Europa geproduceerde kleding. Zo lees ik in het etiket van een velvet jurk van Dries Van Noten trots made in Belgium. Yes! Ik kocht de jurk bovendien tweedehands, dubbele punten!
Conclusie na de eerste dag van Fashion Revolution Week? Slechts 20 % van mijn kleerkast is 100 % schoon.
Voor de overige 80 % van mijn kleren kan ik helaas niet met zekerheid zeggen of de persoon die ze gemaakt heeft ook goed behandeld en betaald werd. Hoog tijd dus om behalve mijn feilloze smaak en portemonnee ook mijn geweten te laten spreken tijdens het shoppen. Maar laten we eerst maar eens gewoon beginnen met die selfie.
Fashion Revolution Week loopt nog tot en met 30 april. Doe zelf mee met de hashtag #whomademyclothes. Alle info over acties en evenementen in België lees je hier.
Dear Levis and Zara, can you please tell me #whomademyclothes?
Dear Levis and Zara, can you please tell me #whomademyclothes?
