Elke cent omdraaien. Nooit iets leuks kunnen doen. Je eten uit je mond sparen omdat je kinderen te kunnen voeden. Ja, het gebeurt hier. In ons land. Elke dag. Patricia is 35, woont samen en heeft twee kinderen. Zij en haar man leven van een uitkering. Hier vertelt ze haar verhaal.
'Twee jaar geleden gingen we nog drie weken op reis in de zomer en een week skiën in de krokusvakantie. Mijn man en ik werkten allebei in shiften, we verdienden goed onze boterham. Nu zitten we door de crisis beiden zonder werk. We hebben amper genoeg om elke maand rond te komen. Ons huis staat te koop – we kunnen de hypotheek niet betalen, de bank heeft er beslag op gelegd – maar blijkbaar is het niet alleen bij ons crisis.'
Mijn vriend en ik maken meer en meer ruzie. Wat wil je, we zijn allebei overspannen door de rekeningen die maar in de bus blijven vallen.
'Ik vind het verschrikkelijk moeilijk om een stap achteruit te zetten. Als je heel je leven met weinig hebt moeten rondkomen, weet je niet beter. Maar ik kom van een periode van genieten, van mezelf trakteren op een schoonheidsspecialiste af en toe, van shoppen op zaterdag en twéé stuks van die leuke broek kopen, gewoon omdat het kon. Nu staat alles op losse schroeven.'
'Ik kijk naar mijn vriend en vraag me af wat ik ooit in hem heb gezien'
'Mijn vriend en ik maken meer en meer ruzie. Wat wil je, we zijn allebei overspannen door de rekeningen die maar in de bus blijven vallen. Tijd voor elkaar maken is een pak minder leuk als je dat niet kan doen met een lekker etentje op restaurant. Ik stoor me aan hem, hij stoort zich aan mij. Ik kan naast hem in de zetel zitten – veel meer kan je niet doen als je geen geld hebt – naar hem kijken en denken: wat heb ik ooit in jou gezien? En dan voel ik me verschrikkelijk. Want is hij minder waard omdat hij niet meer werkt? Ik werk zelf toch ook niet?'
Ik kan naast hem in de zetel zitten – veel meer kan je niet doen als je geen geld hebt – naar hem kijken en denken: wat heb ik ooit in jou gezien? En dan voel ik me verschrikkelijk.
'We doen ons best om opnieuw werk te vinden, echt waar, maar er is altijd wel iets. Ofwel is het te ver – we hebben onze auto ook moeten wegdoen – ofwel zijn de uren onmogelijk met de kinderen, ofwel is het zo weinig betaald dat het bijna niets extra oplevert als we er de opvang van de kinderen aftrekken.'
Bang van de brievenbus
'Ik volg nu een herscholing, ik ga voor verpleegster. Daar ben je tenminste zeker van een job... maar ik weet ook dat het behalen van mijn diploma niet alles gaat oplossen. Mijn vriend doet niets van opleiding – zijn ontslag heeft er serieus ingehakt, ik denk dat hij depressief is – dus veel vooruitzichten zie ik niet voor hem. En met alleen mijn loon van verpleegster straks duurt het eeuwen voor we de put hebben gevuld die we nu hebben geslagen. Onze eigen schuld hoor: we zijn te lang blijven leven zoals toen we nog werkten. Omdat we het zo erg vonden dat we onze jobs kwijt waren – allebei dan nog! – en omdat we toen nog dachten dat we meteen een andere baan zouden vinden.'
Hoe moet het verder?
'Intussen durf ik de brievenbus bijna niet meer te openen, de ene aangetekende zending volgt de andere op. Ik weet niet meer hoe het verder moet. Mijn dochtertje is zes, mijn zoontje vijf, ze begrijpen er niets van. Als we naar de winkel gaan, willen ze altijd van alles. Vroeger gaf ik wel eens toe, nu moet ik altijd nee zeggen. Dan kijken ze me niet-begrijpend aan en voel ik me schuldig.'
De laatste week maak ik omelet, boterhammen, frieten uit de Aldi. Ongezond, niet-gevarieerd, maar wat doe je als je nog een paar euro hebt?
'Ik moet al maanden naar de tandarts, ik verga met momenten van de tandpijn, maar daar hebben we het geld niet voor. Alles wat ik kán besparen, zet ik opzij voor als de kinderen ziek zouden worden. Er zijn avonden dat ik niet eet, omdat er gewoon geen eten is. Je hebt die uitspraak: aan het einde van je geld nog een stuk maand overhebben: dat slaat helemaal op ons. De laatste week maak ik omelet, boterhammen, frieten uit de Aldi. Ongezond, niet-gevarieerd, maar wat doe je als je nog een paar euro hebt?'
Ik was een mooie, verzorgde, fiere vrouw met een druk sociaal leven. Nu zit ik altijd thuis – dat kost niets – en verzorg ik mezelf alsmaar minder.
'Ik ben mezelf verloren, lijkt het. Ik was een mooie, verzorgde, fiere vrouw met een druk sociaal leven. Nu zit ik altijd thuis – dat kost niets – en verzorg ik mezelf alsmaar minder. Mensonterend is het, wat geldgebrek met je doet.'
