Van schandalige bevallingsverhalen tot verontrustende afspraken bij de gynaecoloog: de verhalen die je soms hoort, zijn zorgwekkend. Naar aanleiding van haar Instagramoproep waarin honderden vrouwen het ergste dat een zorgverlener ooit al tegen hen vertelde over vrouwelijke gezondheid deelden, sprak vroedvrouw en auteur Uwe Porters openhartig over wat er fout loopt in de medische wereld en wat er dringend moet veranderen.
De reacties die volgden op de oproep, liegen er niet om: van pijnklachten die jarenlang worden weggewuifd tot consultaties waarin vrouwen niet serieus worden genomen. Honderden verhalen vol frustratie, onbegrip en zelfs gaslighting zijn te lezen in de comments. En hoewel de ervaringen persoonlijk zijn, wijzen ze op een breder probleem: de vrouwelijke gezondheid wordt nog steeds structureel onderbelicht in de zorg.
Seksisme in de zorg
Voor vroedvrouw Uwe Porters was de aanleiding om de vraag te stellen heel duidelijk. ‘Ik weet gewoon dat zulke posts mensen verbinden’, zegt ze. ‘Erkenning en herkenning zijn zo belangrijk. Alles wat ik doe, is eigenlijk een poging om daarop in te zetten.’ De reacties kwamen niet onverwacht, al blijft het confronterend dat zoveel vrouwen zich geroepen voelden om hun verhaal te delen.
Er komen nog altijd vrouwen naar mij die niet weten waar ze terecht kunnen met hun klachten. Dat zegt genoeg.
‘Ik had verwacht dat veel mensen zouden reageren – en dat is eigenlijk niet goed. Het toont aan dat er nog veel werk is, ook al zetten we stappen vooruit.’ Volgens haar zijn we ons nu pas bewust van hoe eenzijdig onze medische kennis lang is geweest. ‘Alles wat we wisten, was gebaseerd op mannen. Vrouwelijke gezondheid is lang genegeerd en gebagatelliseerd. Er komen nog altijd vrouwen naar mij die niet weten waar ze terecht kunnen met hun klachten. Dat zegt genoeg.’
Van communicatie tot gaslighting
In de reacties merkte Uwe een paar opvallende tendensen. Een daarvan is het systematisch minimaliseren van klachten. Vrouwen krijgen vaak te horen dat hun klachten ‘erbij horen’ of ‘tussen de oren zitten’. Ook het gebrek aan kennis over vrouwenspecifieke aandoeningen komt volgens haar veel te vaak voor.
‘We verwachten dat dokters alles weten, maar dat is echt niet altijd zo. Endometriose, hormonale klachten, ADHD bij vrouwen,… Daar is vaak nog te weinig kennis over. En dan krijg je persoonlijke aannames of algemene tips zonder onderzoek: “probeer wat te ontspannen” of “ga meer bewegen”. Maar zo werkt het niet.’
Alsof we ons eigen lichaam niet kennen. Terwijl vrouwen jarenlang geleerd hebben om te maskeren, om te functioneren ondanks pijn.
Ook gaslighting komt frequent terug in de verhalen. ‘Alsof we ons eigen lichaam niet kennen. Terwijl vrouwen jarenlang geleerd hebben om te maskeren, om te functioneren ondanks pijn. Dus als iemand iets aangeeft, mogen we dat gerust ernstig nemen.’
Wat Uwe nog opvalt, is de harde toon waarop sommige zorgverleners communiceren. ‘Als vrouw kom je vaak in een kwetsbare situatie terecht bij een arts. Dan moet er ruimte zijn voor empathie, niet voor oordeel of onverschilligheid.’
Niet sexy
Dat dit anno 2025 nog steeds gebeurt, heeft volgens Uwe alles te maken met hoe onze geneeskunde historisch is opgebouwd. ‘De medische wetenschap is lang gestoeld op het mannelijke lichaam. Vrouwen waren geen standaard, laat staan onderwerp van onderzoek. Vrouwelijke gezondheid is ook nooit “sexy” geweest: menstruatie, hormonen,… Dat zijn taboes. Zelfs in gezinnen wordt daar niet over gepraat.’
Zelfs nu duurt het jaren voor nieuwe inzichten effectief toegepast worden in de praktijk. ‘Het duurt gemiddeld zeven jaar voor een verandering in medische richtlijnen ook op de werkvloer doordringt. We zijn dus nog altijd bezig met achterstand in te halen. Die strijd voer ik dus eigenlijk voor mijn dochter.’
Wat moet er veranderen?
Om dat systeem te keren, is er volgens Uwe nood aan meer vrouwspecifieke kennis in de opleidingen van zorgverleners. ‘Verplichte modules over aandoeningen die vaker of anders voorkomen bij vrouwen, dat is essentieel.’ Daarnaast is ook communicatievaardigheid een must. ‘Als je geen empathie hebt of het woord “seks” niet kan uitspreken, dan moet je naar mijn mening geen gynaecoloog worden.’
Het duurt gemiddeld zeven jaar voor een verandering in medische richtlijnen ook op de werkvloer doordringt. Die strijd voer ik dus eigenlijk voor mijn dochter.
Zelf zag ze als vroedvrouwstudent weinig aandacht voor genderverschillen. ‘Alles over de menstruele cyclus, over hormonen of genderbewustzijn? Dat heb ik zelf moeten bijstuderen. Bijscholing gebeurt wel, maar het mag veel grondiger.’ Volgens haar wijst dit op een dieper probleem: de vrouwelijke gezondheid wordt nog te vaak beschouwd als iets bijkomstig. ‘We boeken vooruitgang, maar er is nog zoveel groeimarge.’
Hoe kunnen vrouwen zich wapenen?
Wat kunnen vrouwen zelf doen als ze zich ongehoord of onveilig voelen bij een arts? Uwe raadt aan om goed voorbereid naar consultaties te gaan. ‘Maak notities: wat voel je, wat heb je al geprobeerd, wat verwacht je? En durf vragen te stellen. Wat zijn je opties? Wat betekent dat voor jou (en/of je kind)?’
Ook een second opinion vragen, is volgens haar geen taboe. ‘Het is niet omdat je moeder al jaren bij een bepaalde gynaecoloog gaat, dat jij dat ook moet doen. Zoek iemand bij wie jij je veilig en gehoord voelt.’
Tot slot benadrukt ze het belang van steun zoeken. ‘Vind minstens één zorgverlener waar je je gehoord voelt. En haal kracht uit de verhalen van anderen – online, in je omgeving. Dat verbindt en dat maakt je sterker. Het is positief dat zoveel vrouwen hun stem laten horen. Hoe meer we die dingen durven benoemen, hoe beter. Ja, sommige mensen schrokken echt van de reacties. Maar dat moet ook. Alleen zo kunnen we het bespreekbaar maken en zorgverleners kritischer bekijken.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Lees ook:
