In een open brief naar het stadsbestuur klinkt een duidelijke boodschap van het meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag: 'Wij willen dat de stad erkent dat er een probleem is.'
Lise van meldpunt Meldet: ‘We leven in een verkrachtingscultuur, waarin zulk gedrag getolereerd wordt’
Gisteren namen zo’n 600 mensen deel aan een groot protest tegen de oplevende ‘verkrachtingscultuur’ in het uitgaansleven in Gent. Met de laatste incidenten van seksueel geweld, is er eindelijk wat meer aandacht rond het onderwerp gekomen. Lise Goossens, medeoprichter van het meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag Meldet, wil met een open brief het stadsbestuur wakker schudden. ‘Wij willen een cultuur van toestemming’, klinkt het.
Er zijn meerdere recente gebeurtenissen die aanleiding gaven tot dit protest. In de voorbije twee weken zijn er al twee incidenten gemeld van grensoverschrijdend gedrag, waarbij een meerderjarige vrouw hoogstwaarschijnlijk een verdovend middel in haar drankje kreeg en verkracht werd. Daarna werd ze gevonden in het Coyendanspark. Een ander achttienjarig meisje werd onlangs ook aangerand in café Elixir, in de Gentse studentenbuurt Overpoort.
De vrouw die gevonden werd in het park meldde het incident bij de media én bij Meldet, een organisatie die feiten van seksueel grensoverschrijdend gedrag in kaart brengt met de exacte locatie van de gepleegde feiten. ‘De bedoeling hiervan was om aan te tonen dat het zo’n groot probleem is. Al snel bleek dat mensen die kaart gebruiken om elkaar te waarschuwen, voor bijvoorbeeld de uitbater van een nachtwinkel die klanten achtervolgt of dokters die problematisch gedrag vertonen en patiënten aanranden’, aldus Lise Goossens – hun voornaamwoorden zijn die/hun – medeoprichter van Meldet. ‘Maar intussen wordt Meldet ook gebruikt als platform waar slachtoffers hun verhaal anoniem kunnen vertellen.’ Wij spraken Lise, die ook uitbater is van het Gentse café Blond, over de recente gebeurtenissen.
Opening van horeca
De heropening van de horeca zou volgens caféuitbaters in de Overpoort iets te maken hebben met de recente incidenten: ‘Sinds de volledige heropening van de horeca op 1 oktober, merken wij dat er een toename is aan grensoverschrijdend gedrag‘, zeggen ze aan de VRT. Ook het Gentse café Afsnis liet al op Facebook weten dat seksueel grensoverschrijdend gedrag niet welkom is bij hen en dat bezoekers het barpersoneel mogen aanspreken wanneer ze zich onveilig voelen zodat ze actie kunnen ondernemen.
Maar Lise gaat er niet mee akkoord dat het probleem bij de heropening van het nachtleven wordt gelegd. ‘Het is heel simpel, de sluiting van de horeca betekent ook de sluiting van het nachtleven, waardoor er geen aanrandingen meer waren in uitgaansbuurten, cafés of clubs. Nu de horeca weer open is, lijkt het alsof iedereen losgaat en er ineens een verkrachtingsgolf is, maar dat is niet zo, want er is niets veranderd. De horeca en het nachtleven zijn weer open en het probleem dat er voordien was, is er nog altijd. We gaan het vooral nú aanpakken.’
Dat meisje dat verkracht werd in de Overpoort? Dat gebeurde ook de week daarvoor. En de week dáárvoor.
‘Dat meisje dat verkracht werd in de Overpoort? Dat gebeurde ook de week daarvoor. En de week dáárvoor. Nu het in de media komt, lijkt het alsof er op korte tijd veel verkrachtingen waren, maar in de realiteit gebeurt het supervaak. In België worden er zo’n honderd mensen per dag verkracht, waarvan er acht à negen aangifte doen. Van die aangiftes, wordt er maar liefst 53 % geseponeerd.‘
Open brief
Lise schreef uit naam van café Blond – en samen met zo’n vijftig andere horecauitbaters – een open brief aan het Gents stadsbestuur, met de hoop om verandering te zien. ‘In die brief eisen we dat we middelen en subsidies krijgen om aan de slag te gaan met preventie en safer spaces te creëren in de horeca. We willen dat de stad erkent dat er een probleem is, dat er een verkrachtingscultuur is en dat er niet serieus wordt omgegaan met seksueel geweld. We willen dat geen enkele vorm van grensoverschrijdend gedrag nog getolereerd wordt. Dat als iemand op jouw kont slaat, die ook effectief buiten wordt gegooid. We willen een klimaat creëren met de boodschap dat grensoverschrijdend gedrag niet oké is.’
‘Wanneer je wordt lastiggevallen tijdens het uitgaan, ga je meestal zélf weg. Maar die verkrachtingscultuur werkt victim blaming in de hand. Mensen die slachtoffer zijn van seksueel geweld, schamen zich vaak en voelen zichzelf schuldig. De politie draagt daar aan bij door te vragen wat je aanhad die avond, of je dronken was en waarom je alleen rondliep op straat. Die zaken willen wij aankaarten.’
Verkrachtingscultuur versus cultuur van toestemming
Volgens Lise leven we vandaag in een verkrachtingscultuur waarin seksueel grensoverschrijdend gedrag niet serieus genoeg genomen wordt: ‘We leven in een cultuur waarin seksueel geweld genormaliseerd en getolereerd wordt.’ Die wil dat slachtoffers meer erkenning en minder schuld krijgen.
Wij willen een cultuur van toestemming waarin je elkaars grenzen leert respecteren.
‘Er worden onredelijke opofferingen geëist van slachtoffers om seksueel geweld te vermijden. Je mag geen kort rokje aandoen, want dan verhoog je zelf de kans op aanranding. Je mag niet te veel drinken, want dan kan je meegenomen worden door iemand met slechte bedoelingen’, zegt Lise.
Voor hen ligt het antwoord in het aanleren van grenzen, en dat begint best al vanaf de schoolbanken. ‘Wij willen een cultuur van consent, een cultuur van toestemming waarin je al in het onderwijs leert dat nee wel degelijk nee betekent. Dat je elkaars grenzen moet respecteren, en dat het niet normaal is dat iemand je ongevraagd betast.’
Graffiti op straat
In de Gentse straten heb je misschien al boodschappen als ‘I was harrassed here‘ in graffiti zien passeren. Ook achter dat initiatief zit Meldet. Door zulke graffiti achter te laten op plekken waar seksueel grensoverschrijdend gedrag is gemeld, wil het meldpunt de feiten meer aan de man brengen. ‘We zijn daar door de politie op aangesproken geweest en kregen een waarschuwing met camerabeelden als bewijs. Dat is ironisch, want als iemand brutaal verkracht wordt in het Coyendanspark, vragen ze de beelden niet op. Dat toont nog maar eens aan hoe ons systeem in elkaar zit’, merkt Lise op.
Wil je zelf een incident van seksueel grensoverschrijdend gedrag melden? Dat kan anoniem via meldet.org of je kan – ook anoniem – terecht bij de professionele hulplijn 1712.
Lees ook:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
