We zijn nog nooit zo verbonden geweest, en toch ook nog nooit zo vaak langs elkaar heen gescrold. In een wereld vol smartphones, datingapps, blauwe vinkjes en ‘laatst gezien om’, lijkt liefde soms moeilijker dan het zou moeten zijn.
Janneke Schokkenbroek schreef er het boek ‘Appily Ever After’ over en dook in hoe technologie onze relaties beïnvloedt. Niet om je telefoon de schuld te geven van je relatieproblemen, maar om te laten zien hoe het wél wat ingewikkelder is geworden. ‘Digitale tools kunnen ons dichter bij elkaar brengen, maar ook voor verwarring, onzekerheid of zelfs pijn zorgen’, zegt ze. Tijd dus om een paar van die digitale valkuilen in relaties onder de loep te nemen: van sexting tot catfishing.
Catfishing: een digitale vermomming
‘Catfishing is wanneer iemand online een vals profiel aanmaakt met nepfoto’s en verzonnen verhalen om anderen te misleiden’, licht Janneke toe. ‘Vaak worden hierbij romantische relaties opgebouwd waarin de catfish lange tijd een intieme band opbouwt. Catfishing kan in veel gevallen leiden tot emotionele en psychologische schade, en soms zelfs financieel verlies.’
Catfishing draait misschien om misleiding, maar zegt vaak ook iets over de catfish zelf: ‘Achter die nepidentiteit zit meestal iemand die zich eenzaam voelt, op zoek is naar verbinding en denkt dat ze alleen op deze manier aandacht of affectie kunnen krijgen. Dat maakt het niet gerechtvaardigd of minder pijnlijk, maar wel menselijker.’
‘Enkele signalen dat je misschien gecatfisht wordt: als het eigenlijk te mooi voelt om waar te zijn, als er altijd excuses zijn om niet te videobellen of af te spreken, of als persoonlijke informatie soms wat vaag blijft.’
Schadelijke sexting: een onveilige verbinding
Sexting, het uitwisselen van seksueel getinte berichten of beelden, kan heel spannend, intiem en verbindend zijn in een relatie. Maar het wordt problematisch (en meestal ronduit schadelijk) wanneer beelden zonder toestemming gestuurd of met anderen gedeeld worden, of als iemand onder druk wordt gezet om mee te doen.
‘Dit maakt sexting niet per definitie fout, maar wel iets om bewust mee om te gaan’, wil de auteur verduidelijken. ‘Vertrouwen, wederzijdse instemming en respect zijn hier key. Als die elementen aanwezig zijn: ga vooral je gang, en veel plezier! Maar als er twijfel of druk bij komt kijken, is het zeker oké om op de rem te trappen.’
Phubbing: een digitale kloof
Ken je dat gevoel, dat je naast je partner zit te praten, maar hun aandacht gaat naar hun scherm? Dat is phubbing: het negeren van een ander ten gunste van je telefoon. ‘Het lijkt iets klein, maar het kan een grote impact hebben op intimiteit en verbondenheid, zeker als het vaak gebeurt. Het kan je partner namelijk het gevoel geven dat ze er niet toe doen, dat ze minder belangrijk zijn.’
Gelukkig kan phubbing relatief gemakkelijk voorkomen worden: ‘Leg je partner even uit waarom het op dat moment belangrijk is dat jij even op je telefoon zit, betrek je partner bij wat er op je scherm gebeurt, of maak gebruik van de focusmodus op je smartphone zodat je minder bereikbaar bent als je samen met je partner bent.’
Digitale partnersurveillance: een virtueel vergrootglas
‘Even in zijn telefoon gluren. Haar locatie checken via een app zoals Snapchat. Of in hun telefoon je partners’ chats lezen om te kijken wat er allemaal met anderen gedeeld wordt. Misschien herkenbaar, en dan ben je lang niet de enige’, vertelt Janneke. ‘In de praktijk sluipen dit soort gewoontes er makkelijk in, zeker als je je zorgen maakt, onzeker voelt, of eerder gekwetst bent in de liefde. Het begint vaak klein, uit bezorgdheid of de behoefte aan geruststelling. Maar wat begint als relatief onschuldig iets checken, kan ongemerkt uitgroeien tot gedrag dat het vertrouwen onder druk zet.’
‘In een wereld waarin we elkaars “laatst gezien” en gps-locatie met een simpele klik kunnen zien, is het logisch dat grenzen rond privacy en vertrouwen vervagen. Het is niet dat we nooit nieuwsgierig mogen zijn, maar openheid is wel belangrijk. Vertrouwen betekent niet dat je nooit twijfelt. Bespreek wat je voelt, ook als dat spannend is. Want een open gesprek brengt je meestal wel verder dan stiekem scrollen.’
Online ontrouw: een verboden connectie
Is het bedriegen als je met een ander flirt op Instagram? Of als je een profiel aanmaakt op een datingsite ‘om te kijken wat er speelt’? Online ontrouw is een grijs gebied, waarin voor iedereen andere grenzen gelden. ‘Voor de één is een berichtje in de DM’s onschuldig, voor de ander is het een krak in het vertrouwen.’
‘Online ontrouw kent vele vormen, van sexting met een ander tot emotionele verbondenheid buiten de relatie om. De grens is voor iedereen anders, maar geheimhouding is vaak het rode vlaggetje. Als je iets doet wat je partner niet mag weten, dan zit je waarschijnlijk in grijs (of ronduit fout) gebied.’
‘Het is belangrijk om met je partner te praten over wat je online oké vindt, en wat niet. Waar liggen jullie grenzen? Wat voelt als onschuldig contact, en wat niet meer? Die gesprekken voelen misschien wat ongemakkelijk in het begin, maar ze kunnen zorgen voor meer verbondenheid en kunnen een hoop onnodige pijn en misverstanden voorkomen.’
Ghosting: een digitale verdwijntruc
Je stuurt elke dag berichtjes naar elkaar, er lijkt een klik, en dan: poef. Niks meer. Geen uitleg, geen bericht. Stilte. Ghosting is wanneer iemand het contact verbreekt zonder iets te zeggen, zonder uitleg of afscheid. Het is pijnlijk, desoriënterend en laat honderd vragen achter.
Auteur Janneke legt uit: ‘Gosting gebeurt om verschillende redenen. Vaak niet uit kilte, meestal uit ongemak. Of om de ander geen pijn te doen met een directe afwijzing. Afwijzen is lastig, en in de online wereld voelt het soms makkelijker om stil te vallen dan om eerlijk te zijn. Maar voor de ontvanger voelt het vaak verwarrend en afwijzend.’
‘Het helpt om te realiseren dat ghosting meestal meer zegt over de ander dan over jou. En als je zelf geneigd bent om iemand te ghosten, probeer dan toch even dat ene bericht te sturen. Het hoeft geen heel verhaal te zijn, maar een beetje duidelijkheid is vaak al genoeg.’
Benieuwd naar meer? Je kan ‘Appily Ever After’ van Janneke Schokkenbroek hier bestellen.
Lees ook:
