Met het nieuws over het wegbrandende Amazonewoud, werden we nogmaals met onze neus op de feiten gedrukt: de veeteelt is nefast voor onze planeet en we zouden er goed aan doen om minder of gewoon geen rundsvlees te eten. Maar is dat ook goed voor ons lichaam?
Landbouwingenieur en hoogleraar aan de KU Leuven Olivier Hannoy wees ons in een gesprek over het Amazonewoud op het enorme aandeel van de veeteelt in de problematiek in Zuid-Amerika. Braziliaanse boeren branden het woud af om hun runderen te laten grazen. Ook globaal gezien is de vleesindustrie niet vriendelijk voor de planeet. Minder of geen rundsvlees eten zou al een groot verschil maken, aldus Honnay, helemaal geen vlees eten is nog beter. Maar zit er dan niets in rundsvlees dat ons lichaam nodig heeft om goed te functioneren? Moeten we het vervangen door iets anders? En wat moet je weten voor je volledig vegetariër wordt?
We legden onze vragen voor aan diëtiste Kristien Willemsen. ‘Eerst en vooral: met een te hoge vleesconsumptie belasten we niet alleen het milieu, maar ook ons lichaam’, begint Willemsen. ‘100 gram vlees per dag is voldoende om de voedingsstoffen binnen te krijgen die je lichaam nodig heeft. Daarom is het aangeraden om slechts bij één maaltijd per dag vlees te eten, aangezien een stuk vlees bij het avondmaal vaak al zo’n 150 gram bedraagt. Eet je daarbij nog eens charcuterie bij het ontbijt en de lunch, dan krijg je te veel dierlijke vetten binnen. Deze bevatten verzadigde vetten en een teveel aan deze vetten vergroot het risico op hart- en vaatziekten.’
Vitamine B
Toch is het geen goed idee om vlees, en rundsvlees specifiek, onbezonnen uit je dieet te schrappen. ‘Er zitten namelijk voedingsstoffen in rood vlees die we nodig hebben’, legt Willemsen uit. ‘Vitamine B (1,3 en 6), bijvoorbeeld, en dan vooral B12, maar ook ijzer en zink.’
‘Vitamine B12 zit in hoge mate in rundsvlees, in veel hogere mate dan in bijvoorbeeld varkensvlees en kip. Met 100 gram rood vlees heb je al 78% van je dagelijkse behoefte binnen. Mocht je rundsvlees willen schrappen, kan je B12 ook uit andere dierlijke producten zoals vis, zuivel en ei halen, al hebben die laatste twee een veel lager gehalte en moet je er dus meer van eten. Vis bevat dan weer evenveel of zelfs meer vitamine B12 dan rundsvlees. Met een stuk zalm van 100 gram heb je maar liefst 140% van je dagelijkse behoefte binnen. B12 zit enkel in dierlijke producten, dus veganisten hebben supplementen nodig om aan hun behoefte te komen.’
Er zitten voedingsstoffen in rood vlees die we nodig hebben. Wil je rundsvlees schrappen, dan voeg je best meer vis, zuivel en eieren toe aan je dieet.
Als je rundsvlees – en vlees in het algemeen – volledig wil vermijden, is het dan ook belangrijk om bewust meer vis, zuivel en eieren toe te voegen aan je dieet. ‘Een tekort aan vitamine B12 kan leiden tot een daling van de rode bloedcellen, en dus bloedarmoede‘, legt Willemsen uit. ‘Symptomen daarvan zijn onder meer vermoeidheid, een zwaktegevoel en sneller buiten adem zijn bij een inspanning. Er kunnen ook neurologische gevolgen optreden, zoals tintelingen, geheugenproblemen en spierzwakte.’
De anderen vitaminen B (1,3 en 6) in rood vlees haal je uit peulvruchten, aardappelen, graanproducten en groenten. Ook hier zitten de vitaminen in lagere mate in de alternatieven dan in rundsvlees.
IJzer en zink
De mineralen – stoffen die je lichaam niet zelf aanmaakt, maar wel nodig heeft – ijzer en zink zijn eveneens in hoge mate aanwezig in rundsvlees, en in lagere mate in ander vlees. ‘IJzer kan ook uit plantaardige producten gehaald worden’, legt Willemsen uit, ‘maar in dat geval is het non-heemijzer. In rundsvlees zit vooral heemijzer, wat beter opgenomen wordt dan non-heemijzer. Er zijn nog andere factoren die de opname van ijzer bevorderen en tegenwerken. Koffie en thee zorgen ervoor dat ijzer trager wordt opgenomen. Vitamine C bevordert de opname dan weer. Goede bronnen van vitamine C zijn onder andere spruiten, kiwi, sinaasappel, broccoli en aardappel.’
Een ijzertekort is een probleem dat vrij vaak voorkomt bij volwassen vrouwen. De gevolgen gaan van vermoeidheid, futloosheid en bleekheid tot bloedarmoede. IJzer is belangrijk voor het zuurstoftransport in ons lichaam.
Zink komt, naast in vlees, ook voor in kaas, graanproducten, noten en schaal-en schelpdieren. Er treedt zelden een zinktekort op bij volwassenen.
Bewust en gematigd
‘Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van onze vleesconsumptie’, besluit Willemsen. ‘Je kiest best voor minder vlees, maar van betere kwaliteit. Vlees uit eigen land is de beste optie. Ik raad mijn cliënten een menu met 1 à 2 keer in de week rundsvlees (100 gram is genoeg), 2 à 3 keer wit vlees of gevogelte, 2 keer in de week vis, waarvan 1 keer vette vis, en minstens 1 vegetarische dag aan. Die dag vegetarisch eten wordt trouwens meestal heel goed onthaald. De meesten missen hun portie vlees niet.’
‘Het belangrijkste wat wij uit vlees halen, is B12. Wil je rundsvlees schrappen of vegetariër worden, dan kan je de verloren vitamine B12 uit zuivel en eieren halen. Veganisten nemen best supplementen.’
Met dank aan Kristien Willemsen.
Lees ook:
