Als we elkaar iets toewensen, is het een goede gezondheid. Maar wat als je hypochondrie hebt en dus voortdurend bang bent om (ernstig) ziek te worden? Sarah (33) ontwikkelde een vorm van smetvrees, nadat ze een bacteriële hersenvliesontsteking opliep en door het oog van de naald kroop.
‘Op mijn veertiende liep ik een bacteriële hersenvliesontsteking op. Mijn toestand was kritiek: ik werd op de intensive care in een kunstmatige coma gehouden. De eerste drie dagen hing mijn leven aan een zijden draadje. Er was volgens de dokters meer kans dat ik het niet dan wel zou halen.
De eerste drie dagen hing mijn leven aan een zijden draadje. Er was volgens de dokters meer kans dat ik het niet dan wel zou halen.
Ik kroop door het oog van de naald en omdat ik geen weerstand meer had, volgde er een hersteltraject van ruim een jaar. Als kind en prille tiener dacht ik niet eens na over ziektes. Ik kende iemand met een ernstige aandoening en was een relatief onbezorgd type.
Wat me overkwam, was echter zo traumatisch dat ik PTSS kreeg, dat zich vooral uit in hypochondrie. Dat zorgeloze gevoel dat ik als prille tiener had, was van de ene op de andere dag verdwenen. Het was net de omgekeerde wereld: ik dacht dat, als ik een zeldzame ziekte als een bacteriële hersenvliesontsteking kon oplopen, ik alles kon krijgen.’
Flashback
‘Toen ik nog in de kunstmatige coma werd gehouden, maakten mijn ouders foto’s van me. Dat zou belangrijk zijn voor de verwerking. Op mijn achttien wou ik ze graag zien om het hoofdstuk te kunnen afsluiten. Had ik dat maar niet gedaan…
De angst om een ernstige ziekte te hebben of te ontwikkelen, nam steeds meer de bovenhand: het begon mijn leven te domineren.
Vanaf dan begon mijn ziektevrees me nog veel meer parten te spelen. Ik werd werkelijk voor alles bang. Van de kleinste dingen, zoals het ontdekken van een nieuwe moedervlek, raakte ik in paniek. Ik dacht meteen aan een kwaadaardige huidkanker en zat dan ook om de haverklap bij de huisarts.
De angst om een ernstige ziekte te hebben of te ontwikkelen, nam steeds meer de bovenhand. Het begon mijn leven zodanig te domineren dat ik op mijn twintigste voor het eerst in therapie ging.
Na ruim drie jaar intensief oefenen en blootgesteld te worden aan mijn angsten, leek het beter te gaan. Eens ik met de therapie stopte echter, kwam mijn angst om ziek te worden dubbel zo hard terug. Een dag met paniekaanvallen was meer regel dan uitzondering.’
Een dag met paniekaanvallen was meer regel dan uitzondering.
Babyzorgen
‘Op mijn vijfentwintigste was ik voor het eerst zwanger. Ik vond het prachtig maar kreeg het benauwd van alle lichamelijke veranderingen. Tijdens de zwangerschap liep ik een zwangerschapsvergiftiging op, waardoor ik opnieuw erg ziek werd. Ik had een hoge bloeddruk en de waarden van mijn lever en nieren waren niet al te best.
Dat mijn zoontje na een bevalling van 23 uur in eerste instantie niet ademde, werd een nieuw trauma.
Mijn gezondheid liet het afweten, wat opnieuw een enorme trigger voor mijn ziektevrees was. Dat mijn zoontje na een bevalling van 23 uur in eerste instantie niet ademde, werd een nieuw trauma. Tijdens de hartmassage begon hij al snel te huilen, maar het was zo traumatisch dat ik een postnatale depressie kreeg. Ook die uitte zich vooral lichamelijk.
Elke vrouw bloedt na een bevalling, maar ik was overtuigd dat ik zou doodbloeden. Ik was ook extreem bezorgd over mijn baby. Ik wilde eigenlijk geen kraambezoek, want wat als die een of ander virus hadden? Wie op bezoek kwam, moest dwangmatig de handen wassen voor ze nog maar in de buurt mochten komen van mijn zoontje.’
Tikkende tijdbommen
‘Ik was vooral bang voor koortslippen, bij baby’s en jonge kinderen kan het tot een hersenvliesontsteking leiden. Ook borstvoeding werd een kwelling. Ik produceerde vrij veel moedermelk waardoor mijn borsten om de haverklap ontstoken waren. Ik dacht dan meteen aan een tumor.
Mijn angst om borstkanker te ontwikkelen, is op sommige dagen extreem groot. Ik beschouw mijn borsten enigszins als tikkende tijdbommen.
Omdat de angst om borstkanker te krijgen me verlamde, ben ik na twee maanden gestopt met borstvoeding. Bij mijn jongste zoon, die intussen drie is, ben ik er zelfs niet aan begonnen. Mijn angst om borstkanker te ontwikkelen, is op sommige dagen extreem groot. Ik beschouw mijn borsten enigszins als tikkende tijdbommen.
Er waren periodes dat ik ze meermaals per dag controleerde, maar ik vertoonde soms ook vermijdgedrag. Gelukkig heb ik een fijne en begripvolle huisarts. Ik heb haar eens gevraagd wat het advies is. Lange tijd werd zelfcontrole gestimuleerd, maar enkele jaren geleden veranderde het advies, net omdat het voor veel onrust zorgde. Sindsdien laat ik het aan de expert over.’
Stiekem alert
‘Drie jaar geleden, na de geboorte van mijn jongste zoon, koos ik voor antidepressiva en ben ik opnieuw in therapie. Ik heb lang geweigerd om medicatie te nemen, ik maakte me zorgen over de bijwerkingen. Sinds ik ze slik, krijg ik almaar meer grip op mijn hypochondrie, al kan ik niet zeggen dat het geen vat meer heeft op mij.
Mijn zoontjes weten niet dat ik hypochondrie heb, ik wil vermijden dat deze kwelduivel ook hen parten speelt.
Ik heb er al meer dan vijftien jaar last van en ook vandaag nog speelt het een grote rol in mijn leven. Ik blijf alert. Niet alleen bij mezelf, maar ook bij mijn kinderen. Momenteel is de griep in het land. Zodra mijn zoontjes koorts krijgen, raak ik in paniek. Ik zal hen echter nooit laten merken dat ik bang ben.
Ze weten niet dat ik hypochondrie heb. Dat vind ik erg belangrijk, ik wil vermijden dat deze kwelduivel ook hen parten speelt. Maar ik hou hen wel met argusogen in de gaten: hebben ze geen verdachte vlekjes op de huid? Kunnen ze nog met de kin tot op de borst?’
Bang voor horrorverhalen
‘Niet veel mensen weten dat ik hypochonder ben. Enerzijds heb ik me er lang over geschaamd, anderzijds ben ik bang voor onbegrip. Sommigen zien hypochondrie als aanstellerij. Daarbovenop ben ik bang voor reacties die mijn angst kunnen voeden, je krijgt ongetwijfeld horrorverhalen voorgeschoteld.
Ik ben bang voor onbegrip: sommigen zien hypochondrie als aanstellerij.
Ik wil niet weten dat mensen een leeftijdsgenoot kennen met borstkanker. Dat probeer ik zo veel mogelijk te mijden. Op mijn Instagram vertel ik dat ik hypochondrie heb en omschrijf ik weleens wat de angst met me doet, maar ik vermeld nooit waar ik bang voor ben. Het woord borstkanker heb ik nog nooit online vermeld, een bewuste keuze.’
Risico’s aanvaarden
‘De mensen die wel op de hoogte zijn, zijn gelukkig begripvol. Mijn vriend en moeder zijn heel nuchtere mensen, die totaal niet angstig aangelegd zijn. Ze kunnen zich er niet in inleven maar hebben begrip voor de situatie. Ik vind het zelfs een goede zaak dat ze het niet snappen, daardoor gaan ze niet mee in mijn angsten.
Sinds ik in therapie ben, weet mijn omgeving dat ze me niet mogen geruststellen, want ook dat wakkert de angst aan. Je moet vervolgens steeds vaker gerustgesteld worden om de rust terug te vinden. De kern van een behandeling voor hypochondrie is dat je net leert dat er aan het leven risico’s verbonden zijn. Dát moet je leren accepteren zodat, als het een keer echt slecht nieuws is, je dat kan aanvaarden.
De kern van een behandeling voor hypochondrie is dat je net leert dat er aan het leven risico’s verbonden zijn.
Ik heb al een erg lange weg afgelegd, maar de kans dat ik mijn ziektevrees ooit overwin, acht ik vrij onbestaand. Het zal altijd een kwetsbaarheid blijven. Daarmee moet ik leren leven, maar ik heb er vertrouwen in dat ik er dankzij medicatie en therapie nog beter grip op zal krijgen.’
Lees ook:
