We streven allemaal onze dromen na. Maar wat als je droomt van een betere en veiligere toekomst in een ander land, maar dat land je geen papieren geeft?
‘Ik groeide op in een huisje in een klein dorp in de Marokkaanse bergen, samen met mijn jongere zus en mijn mama en stiefvader. Familie hadden we niet echt, want alle zussen en de broer van mama waren al lang naar Europa verhuisd, en mijn grootouders woonden in België.
Een gelukkig gezin waren we niet. Mijn stiefvader sloeg mama veel en vaak en vooral: om het minst. Als kind wist ik niet beter, ik dacht dat het normaal was. Pas na jarenlange mishandeling vond mama de moed om eindelijk weg te gaan bij mijn stiefvader. Maar ze wilde niet alleen scheiden, ze wilde ook weg uit die negatieve omgeving, waar het helemaal oké leek dat een man zijn vrouw slaat. Ze wilde bij haar familie zijn.
Ze wilde niet alleen scheiden, ze wilde ook weg uit die negatieve omgeving, waar het helemaal oké leek dat een man zijn vrouw slaat.
En vooral: ze wilde mij en mijn jongere zus een betere toekomst geven. Samen met mijn zusje vertrok ze naar België en trok ze in bij haar ouders. Een jaar later volgde ik. Ik had intussen mijn school kunnen afmaken en wilde eigenlijk graag naar de unief gaan. Maar ik miste mama en mijn zusje enorm. Ik huilde elke dag. Dus nam ik mijn spullen en stapte ik op het vliegtuig.’
Geluk is een papier
‘Mijn leven hier stelt niet veel voor. We wonen bij mijn grootouders waar ik al mijn dagen doorbreng. Mijn dagen zijn ongelooflijk eentonig. Ik sta op om negen uur, maak ontbijt voor mezelf, help mijn oma bij het koken, doe de afwas, begin daarna aan het avondmaal en poets tussendoor.
Heb ik niets om handen, dan lees ik een boek of kijk ik tv. Vriendinnen heb ik niet. Dat kan ook niet: ik kom amper buiten. Liefst van al wil ik Nederlandse les volgen, maar dat mag niet, want ik heb geen papieren. Maar die Nederlandse les is zo belangrijk, alleen zo kan ik een job vinden, alleen zo zet ik een stap dichter bij mijn geluk.
Geluk? Dat is voor mij papieren hebben om hier te kunnen blijven.
Want geluk? Dat is voor mij papieren hebben om hier te kunnen blijven. Ik wil niet terug naar Marokko, waar niemand op me wacht, en waar vrouwen geen rechten hebben en het voor sommigen normaal is dat een man zijn vrouw slaat.’
Dromen van studeren en werken
‘Mijn grote droom is om hier te kunnen verder studeren. In Marokko heb ik mijn diploma economie behaald, en ik wil ook hier graag aan de slag in een bedrijf – al is het om administratie te doen, of een andere eenvoudige job. Maar ik besef dat het bijna onmogelijk is. Zonder papieren studeren, dat kan hier niet.
Ook werken mag ik hier niet met mijn statuut. Terwijl ik echt niet vies ben van hard werken: ik wil gerust als poetsvrouw aan de slag. Dat maakt het zo frustrerend, ik wil vooruit. Ik wil Nederlands leren, een job zoeken, studeren, mijn leven opbouwen. Maar dat kan ik niet.
Ik wíl helemaal niet profiteren, en dat doe ik ook niet. Mama en ik hebben nergens recht op: we krijgen geen geld, of eten, zijn niet aangesloten bij een ziekenfonds. Ik heb intussen al zes maanden keelpijn, antibiotica werken niet meer, maar ik kan niet naar een specialist gaan of ziekenhuis.’
Hoge hartslag en een maag die omkeert
‘De kans dat ik terug moet naar Marokko bestaat, maar ik wil het niet. Ik wil er zelfs niet over nadenken. Dat idee maakt me bang, die angst is echt verschrikkelijk. Zie ik ergens een politieagent, dan voel ik mijn maag omkeren, en gaat mijn hartslag de hoogte in. Elke stap die ik uit huis zet, is een kans dat ik word opgepakt.
Zie ik ergens een politieagent, dan voel ik mijn maag omkeren, en gaat mijn hartslag de hoogte in. Elke stap die ik uit huis zet, is een kans dat ik word opgepakt.
Erover praten kan ik niet, alleen met mijn mama. Zij begrijpt me en zij weet uiteraard hoe het is om in zo’n angst te leven. Met de buren maak ik soms een praatje, maar veel verder dan goeiedag en hoe gaat het? komen we niet. Dit is niet het leven waar ik van droomde, maar dat wil niet zeggen dat ik hier niet gelukkig kan worden. Ik blijf hopen op papieren.’
*Soumaya is een schuilnaam.
Tekst: Lies Van Kelst
Lees ook:
