Om negen uur achter je bureautje en om vijf uur weer naar huis? Niet voor Eline (20). Zij werkt in shifts in een tehuis voor personen met een beperking en probeert dagelijks een evenwicht te vinden in haar onregelmatige leven.
‘Na mijn studies jeugd- en gehandicaptenzorg was het al snel duidelijk dat ik mijn professionele weg zou vinden in een tehuis. Voor mijn huidige werkgever vzw Vesta in Sint-Niklaas ben ik nu een halfjaar bezig, en de job bevalt me hier prima. Onze bewoners zijn allemaal volwassenen met een mentale beperking. Zij verblijven vast in het tehuis en gaan slechts sporadisch naar huis. Mijn moeder heeft ook altijd in de verzorgende sector gewerkt, zij heeft me de liefde voor mijn job met de paplepel ingegeven. In het begin van mijn carrière stond ik er vooral voor open om vroege en late shifts te doen, en deed ik het liefst maar af en toe eens de nacht. En dan kwam ik plots zonder job te zitten en moest ik opnieuw op zoek naar werk. Zo ben ik op de vacature van mijn huidige job gebotst. Er werd duidelijk gevraagd naar uitsluitend nachtwerkers. En omdat vroeg opstaan absoluut mijn ding niet is, en ik eigenlijk best wel een nachtraaf ben, wilde ik het een kans geven. En daar heb ik tot hiertoe geen spijt van gehad. Ik werk nu halftijds, van negen uur ’s avonds tot zeven uur ’s morgens.’
Wisselend bioritme
‘‘s Nachts werken heeft een aantal voordelen, vind ik. Ik kan in de namiddag probleemloos nog even gaan winkelen of ergens binnenspringen binnen de kantooruren. Maar toch mag je nachtwerk ook niet onderschatten. Een paar nachten na elkaar moeten werken, kruipt al snel in de kleren. Nadien opnieuw de overstap maken naar een normaal bioritme is niet evident. In het begin dacht ik dat ik niet zo moe was, en dat het wel zou lukken om op een vrijdag wakker te blijven tot ’s avonds en daarna op tijd in bed te kruipen. Maar al snel werd het duidelijk dat je zoiets niet lang volhoudt. Ik slaap op werkdagen nu van acht uur ‘s morgens tot vier uur in de namiddag. Elke ochtend probeer ik dus om acht uur in bed te kruipen. En als ik de dag nadien opnieuw moet werken, sta ik rond vier uur in de namiddag weer op.’
Het lijkt me een heel geregel om met deze uren ’s morgens en ’s avonds op tijd aan de schoolpoort te kunnen staan. Maar zo ver zijn we nog niet.
‘De verleiding is groot om te snoeien in je nachtrust, maar ik probeer er toch op te letten dat ik voldoende uren slaap. Zolang ik geen huishouden of kinderen heb, kan ik me dat nog permitteren. Of ik dit werkritme ook nog wil doen als ik later een gezin heb? Dat weet ik eigenlijk niet. Het lijkt me een heel geregel om met deze uren ’s morgens en ’s avonds op tijd aan de schoolpoort te kunnen staan. Maar zo ver zijn we nog niet. Mijn vriend heeft een dagjob en werkt van negen tot vijf. Wij wonen nog niet samen en hij heeft er ook alle begrip voor dat mijn werkritme volledig omgekeerd is. Zijn vrije dag valt door de week, en dankzij mijn werkritme kan ik daar nu ook van meegenieten.’
Grotere verantwoordelijkheid
‘Ik ben nog geen vrienden verloren door mijn “omgegooid” sociaal leven. Maar ik merk dat niet iedereen begrijpt dat ik na mijn shift overdag moet slapen. Sommigen gaan er gewoon vanuit dat ik overdag een massa vrije tijd heb. Mijn collega’s vormen een heel tof en flexibel team. Daardoor kan er altijd wel onderhandeld worden om een shift over te nemen of te wisselen. Op die manier zal ik belangrijke afspraken zoals een familiefeestje of een concert dat ik graag wil zien, niet moeten missen. Ook voor mijn toneelrepetities wordt er zo veel mogelijk rekening gehouden met mijn planning. Ik heb niet het gevoel dat ik door mijn nachtwerk veel dingen moet laten. De sfeer die ’s nachts in het tehuis hangt, is een stuk rustiger dan overdag. Dat zorgt ervoor dat we ’s nachts veel meer tijd en aandacht kunnen besteden aan onze mensen.’
In dit systeem moet je je er bij neerleggen dat je één dag in het weekend vrij moe zal zijn en dus niet zoveel kan doen.
‘Omdat we ‘s nachts met minder personeel werken, moeten we wel een stuk zelfstandiger zijn en dragen we een grotere verantwoordelijkheid. Maar dat neem ik er graag bij. Het wisselende bioritme tussen werk- en vrije tijd was in het begin moeilijk. Het was een beetje zoeken om daar een goed evenwicht in te vinden. Maar intussen is dat wel gelukt. Als ik uit een nachtshift kom en het weekend in ga, slaap ik meestal tot een uur of één, en dan probeer ik gewoon wakker te blijven tot ’s avonds, om daarna op een normaal uur te gaan slapen. In dit systeem moet je je er gewoon bij neerleggen dat je één dag in het weekend vrij moe zal zijn en dus niet zoveel kan doen. Die dag hou ik het meestal rustig en kijk ik een aantal series of een film.’
Bijzondere sfeer
‘Werken in de nachtshift heeft echt zijn charmes. Tijdens het werk de zon zien opkomen, is best bijzonder. Een moment waar ik altijd even van geniet. In het tehuis zelf is het ’s nacht doorgaans ook vrij rustig. Tijdens een warme zomeravond kunnen we daardoor vaak ook even buiten zitten voor een pauze. Druk verkeer en lange files tijdens de spits, daar blijf ik van gespaard. Maar het grootste voordeel blijft natuurlijk de financiële kant van de zaak. De nachtshifts worden beter betaald, en ook voor een weekendshift ligt de verloning een stuk hoger. En dat is mooi meegenomen!’
