Columniste Nele is moeder van een peuter en een kleuter. Hier vertelt ze alles wat je wil weten over dat moederschap: lichaamssappige verhalen van onvoorwaardelijke liefde, van snot tot natte prot.
‘Iemand heeft een autistische meltdown, en ik ben het niet.’ Met die woorden opende ik een webinar. En met waterige ogen, een rood aangelopen gezicht en drie wasmanden voor me die moesten dienen als geïmproviseerd bureau. Ik moest en wilde spreken over ‘autisme in je gezin’, omdat ik geloof dat hoe meer je vertelt, hoe meer er geweten is. En als er meer geweten is, komt er misschien ook meer begrip. Voor gezinnen zoals dat van ons, voor kinderen zoals de mijne en voor ouders zoals ik.
Om 19u30 moest ik beginnen. Om 19u15 was er die meltdown. Mijn dochter had het lastig, en ik kon haar dat niet eens kwalijk nemen. Ze mag het lastig hebben, alleen betekent dat in de praktijk vaak dat ik het dan ook lastig krijg. In dit geval omdat ik me moest opsplitsen tussen haar begeleiden en mijn belofte nakomen om een groep onbekenden toe te spreken. En dus nam mijn man het over, verhuisde ik naar de slaapkamer en zette ik mijn laptop op die wasmanden. Om dan te doen alsof dat volkomen normaal was. Wat het eigenlijk ook is, tenminste in ons gezin.
Ik vertelde over ons gezin. Over hoe de neurodiversiteit zich bij ons vermenigvuldigt en over hoe mijn ADHD en haar autisme elkaar soms versterken, soms verdragen en soms gewoon botsen. Over hoe er vaak een ongelijke verdeling is van aandacht, die het ene kind meer nodig heeft dan het andere. En dat we die scheve verhouding niet altijd kunnen rechttrekken. Dat mijn andere dochter soms moet wachten. Dat mijn man vaak moet inspringen. Dat ik mezelf geregeld op de tweede, derde of vierde plek zet. Niet omdat ik dat wil, maar omdat het soms niet anders kan. En dat die realiteit aanvaarden een werkwoord is. Geen gegeven, geen punt waar ik al ben, maar iets waar ik naar op weg ben. Langzaam en met veel bochten.
Aan het eind werd me gevraagd of ik nog enkele tips had voor gezinnen met autisme, om alles draaiende te houden zonder overkop te gaan. Maar ik blokkeerde. Ik huilde nog even voor mijn onzichtbare publiek toen ik vertelde hoe fier ik ben op mijn dochters en op ons gezin, en ik kwam toen als vanzelf tot een besluit: laat verwachtingen los. Die van jezelf en vooral die van anderen.
Kerstfeestjes hoeven niet met heel de familie gevierd te worden als dat leidt tot overprikkeling. Cadeautjes hoeven geen verrassing te zijn als de stress daarrond te groot wordt. Zonnige dagen hoeven niet gevuld te worden met vriendjes, speeltuinen, picknicks en barbecues als daar geen mentale ruimte voor is. Wat werkt voor ons gezin, werkt voor ons gezin. Blijkbaar zijn dat andere dingen dan ik ooit verwacht had, maar telkens wanneer ik radicaal kies voor onszelf en bijvoorbeeld dat kerstfeest skip, vertel wat er in een cadeautje zit of een zonnige dag vul met schermtijd en ons dat vooruithelpt, weet ik dat ik juist gekozen heb. En dat ik de verwachtingen verleg binnen onze standaard in plaats van die van anderen.
Het werkt om los te laten wat je denkt dat moet gebeuren en te kijken naar wat écht nodig is. Want telkens als ik dat aandurf, gebeurt er iets zachts. Dan voel ik ruimte voor mijn kinderen en mezelf. Misschien is dát wel mijn ultieme tip: als er ergens iets moet schuiven, laat het dan niet je kind zijn. Laat het de verwachting zijn.
Lees ook:
