Nele Reymen werd op haar veertigste gediagnosticeerd met ADHD en bracht daar nu het boek ‘Ik heb ADHD en daar komen ze nu pas mee’ over uit. ‘Ik heb het zó lang zó moeilijk gehad en ondanks het feit dat ik wel hulp kreeg, werd de echte reden niet gezien en dus ook niet aangepakt. En plots is het alsof iemand in een donkere kamer het licht aansteekt, en je jezelf eindelijk ziet’, aldus Nele.
Terwijl heel wat jongens tijdens hun kindertijd de diagnose ADHD krijgen, blijft het bij vrouwen veel langer onder de radar. Jarenlang vragen ze zich af waarom alles moeizamer gaat, er zo veel afleiding is en hun to-dolijstjes almaar langer worden. Heel herkenbaar voor Nele Reymen die besloot haar ervaringen voor, tijdens en na de diagnose in haar nieuwe boek ‘Ik heb ADHD en daar komen ze nu pas mee’ neer te pennen. Op een toegankelijke en herkenbare manier beschrijft ze de symptomen van ADHD bij vrouwen en de impact ervan op haar denken, emoties en dagelijkse functioneren. ‘Ik kreeg afgelopen zomer op mijn veertigste de diagnose ADHD’, vertelt Nele. ‘Ik besloot onmiddellijk mijn ervaringen en gevoelens neer te schrijven, want schrijven is mijn uitlaatklep. Het is mijn manier om alles een plaatsje te geven en te verwerken.’
Wil je het onderwerp op die manier ook wat meer aan het licht brengen?
‘Sowieso, want ik wist er eigenlijk ook niks over. Terwijl iedereen ondertussen wel iemand met ADHD kent, of een kind of een volwassene. Er zijn helaas ook veel misverstanden over de stoornis, zeker over vrouwen met ADHD, waardoor je op veel (onbedoeld) onbegrip stoot en dat wil ik ook uit de wereld helpen. Zo was ik liever lui dan moe of was ik een drama queen.’
Vertel.
‘ADHD is een stoornis van hyperactiviteit en aandacht. Maar bij volwassen vrouwen uit die hyperactiviteit zich voornamelijk in hun hoofd. Het is dan heel chaotisch in je hoofd, waardoor je de energie niet meer hebt om fysiek druk te zijn. Terwijl een van de meest bekende symptomen van ADHD net die hyperactiviteit is, waardoor het bij vrouwen vaak gemist wordt. Ik kwam altijd over als een lui en tam persoon, maar die gedachtemolen in mijn hoofd draaide wel altijd op volle toeren waardoor ik gewoon geen fut had om iets anders te doen. Bij vrouwen met ADHD is er verder een groot probleem bij de emotieregulatie. Ik vergelijk het met PMS-klachten, de typische humeur- en stemmingsschommelingen, maar dan niet enkel de week voor je maandstonden, maar voortdurend. Helaas krijg je dan vaak te horen dat je een drama queen bent.’
Zit ADHD nog in de taboesfeer?
‘Ik denk niet dat het nog een taboe is, maar mensen lachen het wel vaak weg. ADHD is echter een psychiatrische aandoening en de impact op je leven kan gigantisch groot zijn. Het is ook zichtbaar in het brein: de prefrontale cortex (het gebied dat onder andere verantwoordelijk is voor aandacht, planning en impulscontrole) functioneert bij mensen met ADHD aantoonbaar anders. Mensen met ADHD hebben echt een ander brein, dus we moeten stoppen met dit weg te lachen.’
Ik kwam altijd over als een lui en tam persoon, maar die gedachtemolen in mijn hoofd draaide wel altijd op volle toeren waardoor ik gewoon geen fut had om iets anders te doen.
Hoe ontdekte jij dat je ADHD had?
‘Toen ik naar een nieuwe psycholoog ging, vroeg zij meteen in de eerste sessie of ik ooit een vermoeden van ADHD had gehad. Ik viel uit de lucht en ik zei meteen de cliché uitspraak: “Ik ben toch geen hyperactieve jongen?!”. Maar na meer opzoekwerk bleek wel degelijk dat dit de juiste diagnose is.’
Wat waren de kenmerken bij jou of hoe kon je het eerder gemerkt hebben?
‘Ik heb voortdurend drukte en chaos in m’n hoofd. Daardoor kan ik niet goed plannen en als ik aan iets begin raak ik snel afgeleid of overweldigd waardoor ik het niet kan afwerken. Zo ben ik eens door de politie met zwaailichten van de autosnelweg gehaald omdat mijn auto al een jaar niet gekeurd was. Ik stelde dat gewoon altijd uit omdat ik wist dat ik dan eerst die auto moest wassen, op controle binnen doen bij de garage, een afspraak maken enzovoort en ik zag het bos door de bomen niet meer. Ik kan ook geen prioriteiten stellen. Ik weet niet of ik eerst de aanvraag voor de extra zorgtoeslag voor ons dochtertje met autisme moet aanvragen of de speelgoedkast opruimen. Terwijl dat eerste uiteraard belangrijker is, maar mijn brein kan daar geen onderscheid in maken waardoor ik niet weet aan wat ik eerst moet beginnen en dat is supervermoeiend.’
Belemmert ADHD heel hard je dagelijkse leven?
‘Doordat ik kinderen kreeg, werd mijn ADHD een belemmering. Daarvoor was ik heel flexibel en had ik nog niet veel verantwoordelijkheden, waardoor die chaos in m’n hoofd leefbaar was. Maar nu moet ik als mama voor regelmaat en structuur zorgen, en dat zijn net de dingen waar ik door mijn ADHD mee worstel. Daardoor dacht ik lang dat ik een slechte moeder was. Zo raak ik soms overweldigd als de kinderen ‘s ochtends de deur uit zijn en de keukentafel vól rommel ligt. Ik barst dan in tranen uit, want ik weet niet hoe ik daaraan moet beginnen terwijl ik ook moet werken, een was moet insteken en mezelf moet klaarmaken.’
Is je stoornis ook soms een zegen?
‘Ze noemen ADHD soms een superkracht. Ik ben er zelf nog niet achter wat ik daarvan vind. Ik kan soms inderdaad een hyperfocus op iets hebben, zo kan ik me volledig toeleggen op het schrijven van een boek. Maar ik weet niet of ik dit een superkracht kan noemen, want de ochtend voor ik begin te schrijven, raak ik soms gewoon niet uit mijn bed omdat ik niet weet welke kledij ik zal aantrekken.’
Doordat ik kinderen kreeg, werd mijn ADHD een belemmering. Ik moet nu als mama voor regelmaat en structuur zorgen, en dat zijn net de dingen waar ik door mijn ADHD mee worstel. Daardoor dacht ik lang dat ik een slechte moeder was.
Was het voor jou belangrijk om die diagnose te krijgen?
‘Absoluut! Ik had echt het gevoel dat ik hulp nodig had. Ik volgde wel therapie en slikte antidepressiva, maar toch raakte ik overweldigd als ik stomweg een tafel moet opruimen. Toen de psycholoog ADHD uitsprak, was ik opgelucht! De puzzelstukjes vielen eindelijk in elkaar. Ik kreeg eindelijk een verklaring voor dingen waar ik al m’n hele leven mee worstel.’
Waarom wordt de diagnose vaak gemist?
‘Heel veel van de symptomen van ADHD gaan door voor iets anders. Zo was mijn postnatale depressie eigenlijk een gevolg van mijn onbehandelde ADHD. De dokters zagen dat ik overprikkeld was, mood swings had en negatieve gedachten voelde en gingen daarmee aan de slag terwijl een andere stoornis de echte oorzaak was. Veel vrouwen krijgen de diagnose burn-out, terwijl overprikkeling door ADHD eigenlijk aan de grond hiervan ligt. Het stereotiep beeld dat ADHD hyperactieve jongetjes zijn, leeft nog heel hard in onze maatschappij. Zelfs bij zorgverleners. Waardoor het bij vrouwen zoals mij vaak gemist wordt, en dat is frusterend. Wij zijn niet de hyperactieve jongetjes, we zijn brave meisjes die maar blijven doorgaan, tot het niet meer lukt.’
Is je leven beter geworden sinds je die diagnose kreeg?
‘Ik moet er natuurlijk nog keihard aan werken, maar nu weet ik tenminste aan wát ik kan werken. Als ik overweldigd raak door iets, weet ik nu dat ik door mijn ADHD is en probeer ik echt te stoppen met negatief te denken en alles stap voor stap op te lossen. Maar het is constant werken en ik zal er constant aan moeten blijven werken, want niks gaat vanzelf. Sinds ik die diagnose kreeg, voel ik ook niet meer de behoefte om een maskertje op te zetten en te doen alsof alles in orde is. Ik durf nu echt sneller zeggen dat iets niet gaat of dat ik overweldigd ben. Mijn omgeving zal misschien zeggen dat ik veranderd ben, maar eigenlijk kan ik gewoon meer mezelf zijn.’
Hoe reageerde je omgeving op de diagnose?
‘Mensen met ADHD waren absoluut niet verrast en mensen zonder ADHD vielen dan weer uit de lucht dat ík die diagnose kreeg omdat ik in hun ogen een tam persoon ben. Maar ze zouden eens in mijn hoofd moeten kunnen kijken! Voor mijn man is de diagnose ook een opluchting, want hij snapt nu waarom ik op bepaalde manieren reageer of me gedraag.’
Ik zei tientallen keren per dag idioot of sukkel tegen mezelf omdat bepaalde dingen niet lukten! Nu begrijp ik mezelf beter en ben ik ook liever voor mezelf. Het ligt niet aan mij, het ligt aan de ADHD.
Heb je meer self-love sinds je diagnose?
‘Absoluut! Ik zei tientallen keren per dag idioot of sukkel tegen mezelf omdat bepaalde dingen niet lukten! Nu begrijp ik mezelf beter en ben ik ook liever voor mezelf. Het ligt niet aan mij, het ligt aan de ADHD. Er zijn heel veel negatieve gedachten in mijn ADHD-brein en ik denk als ik die diagnose niet had gekregen, dat ik voor de rest van mijn leven veel ongelukkiger zou geweest zijn. Ik nam ook veel dingen veel te persoonlijk. Als een van mijn kinderen kwaad was op me en zei: “Mama is stom!”, dacht ik direct dat ik een slechte moeder was terwijl mijn kind gewoon boos was en niet goed weet hoe dat te uiten. Nu kan ik dat beter loslaten.’
Wat na de diagnose: moet je nu bepaalde medicatie nemen of therapie volgen?
‘De eerste stap is psycho-educatie, dus leren wat ADHD inhoudt en waar je aan kan werken om ervoor te zorgen dat het je minder belemmert. Er is ADHD-coaching waarbij iemand je leert om ermee om te gaan en er is een optie om medicatie te nemen.’
Is ADHD erfelijk? Is er een grote kans dat je kinderen dit ook zullen hebben?
‘Er speelt inderdaad een erfelijke factor mee. Mijn jongste dochter is nog te jong om te diagnosticeren, maar ik herken wel enkele symptomen bij haar.’
Heb je tips voor mensen die ook ADHD hebben?
‘Je zal sowieso eerst gefrustreerd zijn. Ik heb het zó lang zó moeilijk gehad en ondanks het feit dat ik wel hulp kreeg, werd de echte reden niet gezien en dus ook niet aangepakt. En plots is het alsof iemand in een donkere kamer het licht aansteekt, en je jezelf eindelijk ziet. Daarna moet je jezelf aanvaarden. Niet meer tegen jezelf vechten of jezelf een idioot noemen, maar net meer over ADHD te weten komen zodat je leven een stuk makkelijker kan worden.’
Probeer jij met je boek mensen met ADHD te helpen?
‘Het is geen kennisboek, want zo bestaan er al tientallen. Het is puur mijn eigen persoonlijk verhaal dat ik uit de doeken doe omdat ik hoop dat mensen zich erin kunnen herkennen of meer begrip hebben voor mensen in hun omgeving die ermee worstelen. Mensen zeggen heel vaak dat ze denken dat ze ADHD hebben omdat ze ook af en toe vastlopen op iets of met zichzelf geen blijf weten, maar de vraag die je je dan kan stellen is: zou je er psychologische hulp voor zoeken of medicatie voor nemen? Dan is het antwoord meestal neen. De symptomen van ADHD zijn heel herkenbaar voor velen, maar het belemmert hun dagelijkse leven meestal niet. Dat is het grote verschil.’
‘Ik heb ADHD en daar komen ze nu pas mee’ – 24,50 euro.
Lees ook:
