Lenka Stroobant (27) is arts-specialist in opleiding in de orthopedie en is een van de artsen die gevolgd wordt in ‘Topdokters van Morgen’. ‘Er zijn steeds meer vrouwelijke chirurgen. In de orthopedie duurt het iets langer omdat dit toch fysiek zwaar is en dat schrikt heel wat vrouwen nog altijd wat af’, vertelt ze.
Lenka (27) bouwt stap voor stap aan een carrière als orthopedisch chirurg. Ze helpt patiënten in het UZ Gent onder begeleiding van Professor Plasschaert, die zelf werd gevolgd in het zesde seizoen van ‘Topdokters’. Daarnaast assisteert ze professor Victor – die gespecialiseerd is in de knie – en dokter Dorleijn die een specialisatie heeft in tumoren.
‘Ik zei als kind al dat ik later dokter wilde worden’, vertelt Lenka. ‘Ik was ook gek op programma’s zoals “Spoed”. Specifiek chirurg worden, kwam voort uit het feit dat ik heel graag met m’n handen bezig ben. Mijn papa is schrijnwerker en ik hielp hem altijd liever, dan mijn mama bij het koken.’
Je bent gespecialiseerd in orthopedie, vanwaar die specialisatie?
‘Het is een heel praktische tak van de geneeskunde, je moet echt heel veel met je handen werken. Je volgt patiënten ook de hele weg die ze afleggen: je ziet ze voor de operatie en ze komen ook na de ingreep terug op consultatie. Dat gevoel dat de cirkel rond is, vind ik belangrijk. Je hebt verder een heel brede waaier aan patiënten: van een oude man die een nieuwe heup nodig heeft tot een jonge topsportster die haar knieligament scheurde.’
Hoelang moet je hiervoor studeren?
‘Je studeert zes jaar voor de algemene opleiding van arts, en dan kies je een specialisatie zoals bijvoorbeeld orthopedie die nog eens zes jaar duurt. De studietijd schrikt heel wat mensen af, maar je moet dat een beetje in perspectief plaatsen. Tijdens je specialisatie werk je al, dus je zit geen zes jaar meer puur achter de schoolbanken.’
Zijn het zware studies?
‘Bij mij ging het allemaal vlot en ik heb niet het gevoel dat ik veel van m’n sociaal leven moest opgeven tijdens mijn studies. Maar ik besef natuurlijk dat niet iedereen zo gemakkelijk leert. Het heel graag doen, helpt uiteraard om gemotiveerd te blijven al die jaren.’
Ben je zelf dan totaal niet bang voor bloed en naalden?
‘Als je chirurg wil worden, is het wel een voorwaarde dat je tegen bloed en naalden kan. Zeker bij orthopedie moeten we vaak kloppen op en zagen in botten. Dat zijn vaak momenten waarop de mensen thuis wegkijken van het scherm, maar voor ons is dat een gewoonte geworden. Ik zie in het operatiekwartier ook niet meer de patiënt die op de tafel ligt, maar zuiver die knie of heup en wat daaraan moet gebeuren.’
Zeker bij orthopedie moeten we vaak kloppen op en zagen in botten. Dat zijn vaak momenten waarop de mensen thuis wegkijken van het scherm, maar voor ons is dat een gewoonte geworden.
‘Iedereen maakt fouten’ wordt weleens gezegd, maar in jullie vak ligt dat toch net iets anders. Brengt dit een hoge druk met zich mee?
‘Je hebt een grote verantwoordelijkheid, dat is ook de reden dat we zolang moeten studeren. Wij hebben altijd het allerbeste voor met de patiënt, maar geen enkele chirurg is foutloos. Iedereen heeft zijn of haar rugzakje, maar het is de manier waarop je met die fouten omgaat dat het belangrijkste is. Je moet je fouten erkennen en ze niet proberen verdoezelen.’
Moet je fysiek 100 % in orde zijn om te opereren, want je mag niet bibberen of de kans op infecties niet verhogen?
‘In de ideale wereld blijf je als chirurg thuis als je je niet top voelt, maar je patiënten rekenen natuurlijk op jou. We gaan dus niet zomaar met een verkoudheid thuisblijven. Natuurlijk gaan we er altijd voor zorgen dat we op ons best kunnen presteren. We beschermen de patiënt ook door een mondmasker en handschoenen te dragen en werken vaak achter een soort scherm.’
Ben je bang om je handen of vingers serieus te kwetsen en bijgevolg een tijdje of zelfs voorgoed arbeidsongeschikt te zijn, want dat is natuurlijk je broodwinning?
‘Bij mij is het eerder dat ik geen grote risico’s neem tijdens het sporten en dergelijke omdat ik de gevolgen maar al te goed ken. Ik ben sinds een aantal jaar begonnen met skiën en het is toch beroepsmisvorming dat ik héél voorzichtig ben, want ik wéét als geen ander hoeveel pijn het doet en hoelang je moet revalideren als je bijvoorbeeld een kruisband aan je knie scheurt.’
Ik ben sinds een aantal jaar begonnen met skiën en het is toch beroepsmisvorming dat ik héél voorzichtig ben, want ik wéét als geen ander hoeveel pijn het doet en hoelang je moet revalideren als je bijvoorbeeld een kruisband aan je knie scheurt.
Mag je als assistent-chirurg al veel operaties zelf doen?
‘Je groeit daarin. In het begin staat de professor er altijd bij, maar op den duur doe je ingrepen volledig zelf als je er klaar voor bent.’
Krijg je vaak te maken met de misvatting dat je een stagiair bent?
‘Absoluut. Heel wat patiënten hebben nog altijd de misvatting dat een chirurg een grote man is. Ik ben een vrouw, en ik ben iets kleiner, waardoor heel wat patiënten niet verwachten dat ík de arts ben. Ik ging zelfs al eens langs bij een patiënt met een mannelijke stagiair die vier jaar jonger was dan ik, maar de patiënt ging er opnieuw automatisch van uit dat híj de chirurg was. Dat is soms frustrerend, maar ik hoop dat die misvatting, nu er steeds meer vrouwen voor chirurg studeren, langzaamaan uitgaat.’
Is de chirurgie nog een mannenwereld waar je als vrouw je mannetje moet staan?
‘Het gaat er zoals ik hierboven al zei langzaamaan uit omdat er steeds meer vrouwelijke chirurgen zijn. In de orthopedie duurt het iets langer omdat dit toch fysiek zwaar is en dat schrikt heel wat vrouwen nog altijd wat af. Als vrouw heb je nu eenmaal minder kracht dan de meeste mannen, dus je moet de trucjes leren om bij een operatie tot hetzelfde resultaat te komen als een man ondanks het feit dat je minder sterk bent. Je mag dus niet over je heen laten lopen. Wat makkelijker gezegd is dan gedaan, want ik ben maar 1m58. Maar ik trek mijn plan, al is dat soms met een voetbankje (lacht).’
Neem je schrijnende verhalen mee naar huis of moet je dat echt leren loslaten in jouw beroep?
‘Je moet echt die knop leren omdraaien. Ik sta al vier jaar in het UZ Gent en zag al héél veel patiënten voorbijkomen die betrokken waren in zware ongevallen. Ik probeer vanaf het moment dat ik in de auto zit, dat los te laten, want anders ga je er op den duur aan onderdoor.’
Wat is een operatie die je voor altijd zal bij blijven?
‘Een meisje van zestien jaar die met haar fiets betrokken was bij een zwaar ongeval. Het gebeurde op de baan die ik ook elke dag naar huis neem. Nog andere chirurgen en ik waren zeven uur bezig met de operatie, maar ze haalde het helaas niet. Ik passeer bijna elke dag op de plaats van het ongeval en zie dat kruisje staan, dat raakt me keer op keer. Gelukkig kom ik daar in mijn specialisatie minder mee in aanraking, want wij proberen de levenskwaliteit van een patiënt net te verbeteren met onze operaties in plaats van echt levens te redden.’
Nog andere chirurgen en ik waren zeven uur bezig met de operatie van een zestienjarig meisje, maar ze haalde het helaas niet. Ik passeer bijna elke dag op de plaats van het ongeval en zie dat kruisje staan, dat raakt me keer op keer.
Wat vind je het leukste aan je job?
‘In het operatiekwartier staan. Als ik opereer, vergeet ik alles en iedereen rondom mij. Ik ben enkel met die operatie bezig, dat vind ik heel leuk. Verder vind ik het menselijk contact heel fijn. Je volgt een patiënt van begin tot einde, en ik probeer echt voldoende tijd voor iedereen uit te trekken.’
Wat vind je het minst leuke?
‘Het papierwerk dat erbij komt kijken. Laat mij maar met m’n handen werken, maar die administratie moet natuurlijk ook gedaan worden.’
Staat er muziek op terwijl je opereert?
‘Ja. Dat neemt de ijzige stilte in een operatiekwartier weg. Ik verkies rustige muziek. Al ben ik tijdens een operatie vaak zo geconcentreerd dat ik niet meer hoor welke muziek er speelt.’
Er wordt weleens gezegd van chirurgen dat ze wonen in de grootste kastelen en rondrijden met de duurste auto’s. Klopt dit cliché?
‘Dat is bij mij alleszins nog niet het geval. Ik ben zeker geen arts geworden voor het geld, want ik ben ervan overtuigd dat gelukkig zijn en veel geld hebben niet recht evenredig is. Het is natuurlijk een mooi voordeel, zeker omdat we zo lang moeten studeren en veel verantwoordelijkheid hebben.’
Ik ben zeker geen arts geworden voor het geld, want ik ben ervan overtuigd dat gelukkig zijn en veel geld hebben niet recht evenredig is.
Je wordt nu gevolgd voor een tv-programma, waarom besloot je hieraan mee te werken?
‘Dat heb ik me zelf ook al afgevraagd, want ik sta totaal niet graag in het middelpunt van de belangstelling (lacht). Het was eigenlijk mijn vriend die me ervan overtuigde dat dit een mooie kans is. Ik ben iemand die graag alle kansen grijpt, dus ik zou achteraf spijt hebben als ik niet had meegedaan. Ik hoop dat ik anderen, vooral vrouwen, kan inspireren om ook voor chirurg te studeren.’
Is het niet vervelend als die camera’s en crew op je vingers kijken?
‘In het begin moest ik daar enorm aan wennen, zeker bij consultaties of als ze echt gericht vragen aan mij stelden voor de tussenstukjes. In het operatiekwartier ben ik zodanig gefocust dat het me niet opvalt. Ik ben wel volledig mezelf kunnen blijven, dat is fijn om te zien.’
Vind je het vreemd om jezelf op tv te zien?
‘Ik heb geen vrienden en familie uitgenodigd om naar de eerste afleveringen te kijken samen. Ik vind dat te ongemakkelijk (lacht).’
Ik hoop dat ik anderen, vooral vrouwen, kan inspireren om ook voor chirurg te studeren.
Bij Flair staat self-love centraal. Heb jij veel zelfliefde?
‘Als chirurg moet je stevig in je schoenen staan. Je mag niet onzeker zijn over jezelf en moet een flinke portie zelfvertrouwen hebben, want je werkt met mensenlevens.’
Heb jij als assistent-chirurg je life-workbalans goed onder controle?
‘Ik heb het gevoel dat ik tijdens de week alleen maar leef voor m’n werk. Overdag sta ik in het operatiekwartier en eenmaal thuis bereid ik de operaties voor de volgende dag voor en hou ik mij bezig met wetenschappelijk werk. Voor sporten probeer ik zeker wel tijd te vinden in de week, zoals recreatieve volleybal. Maar er schiet niet veel tijd over voor mezelf, dat is een werkpuntje.’
Heb je veel stress door je job?
‘Door die goede voorbereiding elke dag heb ik eigenlijk vrij weinig stress. Ik heb het gevoel dat goed voorbereid ben, en dat geeft me gemoedsrust.’
Ik heb het gevoel dat ik tijdens de week alleen maar leef voor m’n werk. Er schiet niet veel tijd over voor mezelf, dat is een werkpuntje.
Hoe probeer je na een drukke dag in het O.K. te ontspannen?
‘Ik zit in een recreatieve volleybalclub. Daar kan ik me volledig uitleven en m’n batterijen terug opladen. Verder geniet ik ervan om eens lekker te gaan eten met m’n vriend.’
Tot slot: waarom zou je mensen aanraden om ook naar dit seizoen van ‘Topdokters’ te kijken?
‘Het is een unieke kans om te zien wat assistent-chirurgen doen. Ik hoop dat mensen daardoor geruster zijn als ze de volgende keer op consultatie gaan in het ziekenhuis en ze krijgen de assistent in plaats van de chirurg. Wij zijn enorm gedreven om chirurg te worden, dus je bent in de beste handen (lacht).’
Je ziet ‘Topdokters van Morgen’ elke dinsdag op Play4 en via GoPlay.
Lees ook:
