Friekes (29) mama was depressief en pleegde zelfmoord

‘Ik ben de oudste van vier kinderen en was als enige al het huis uit toen het gebeurde. Mijn twee zussen zaten op kot, broer zat in het laatste jaar van de middelbare school. Mama was een heel zachtaardige vrouw, een echte moederkloek die haar leven volledig in het teken stelde van haar kinderen. Ooit zei ze dat ze het niet zou overleven mocht één van haar kinderen iets overkomen. En ik ben ervan overtuigd dat dat ook zo was.’

Het welzijn van haar kinderen was mama’s grootste zorg.

‘Mama was huismoeder, maar ook de rechterhand van papa in de afbraakfirma die hij zelf uit de grond had gestampt. Ondanks het drukke leven van mijn vader hebben mijn ouders altijd een goede relatie gehad. Het welzijn van haar kinderen was mama’s grootste zorg. Toen wij alle vier prille twintigers waren, maakte ze zich dan ook steeds meer zorgen over waar we zouden terechtkomen. Zouden we een goede job vinden? Met wie zouden we trouwen? Waar zouden we gaan wonen? Vragen waar mama van wakker lag.’

Afglijden in depressie

Papa droomde er altijd van om zijn bedrijf te kunnen overlaten aan zijn enige zoon. Maar mijn man, die vandaag met veel enthousiasme zijn job als kraanman uitvoert, zou een eigen afbraakbedrijf in de toekomst ook wel zien zitten. Discussies of problemen zijn daar nooit rond geweest. De tijd zou wel uitwijzen aan wie papa uiteindelijk de fakkel zou doorgeven. Maar de onzekerheid die daar rond heerste, hield mama bezig. Als één van ons een relatiebreuk te verwerken kreeg, was het mama die daar nachtenlang van wakker lag.‘

Ze werd met de dag weemoediger, sliep steeds slechter en begon te vermageren.

‘Toen er bij de verdeling van een erfenis in de familie door één van de familieleden moeilijk werd gedaan, was het ook weer mama die zich dat aantrok. Ze werd met de dag weemoediger, sliep steeds slechter en begon te vermageren. Achteraf bekeken was ze al maanden aan het afglijden in een depressie. Maar pas enkele dagen voor haar dood begon ze signalen te geven dat echt het niet goed met haar ging en deed ze verontrustende uitspraken over de toekomst.’

Afscheidsbrief op de tafel

‘Een week voor haar dood kwam mama naar me toe en vroeg ze of ik minder wilde gaan werken, zodat ik haar kon bijstaan in het bedrijf. Ze was naar de huisarts gestapt en die had antidepressiva voorgeschreven. Verder moest ik me geen zorgen maken. Ik ging meteen akkoord en zei haar dat ik mijn bijbaantje zou opgeven dat ik altijd had gedaan naast mijn voltijdse job als tandartsassistente. Maar omdat ik daar niet van vandaag op morgen mee kon stoppen, zag mama ook dat duister in. Alles wat wij zeiden ging het ene oor in en het andere weer uit. We beseften dat mama met een lichte depressie begon te kampen. Maar toch kwam het bij geen van ons op dat ze in staat zou zijn om uit het leven te stappen. Tot ik op 6 maart 2015, tijdens het werk, plots telefoon kreeg.’

Mijn zus had een afscheidsbrief van mama gevonden, op de keukentafel. Maar mama zelf vond ze niet.

‘Zodra ik de naam van mijn zus zag oplichten op het schermpje, was het alsof er in mijn hoofd iets knakte. Meteen besefte ik dat er iets ernstig met mama was gebeurd. Een verschrikkelijk raar gevoel dat door mijn zus werd bevestigd. Ze had een afscheidsbrief van mama gevonden, op de keukentafel, waar we vroeger elke dag samen hadden gegeten met het gezin. Maar mama zelf vond ze niet.’

Moeder zonder mama erbij

‘In allerijl ben ik naar huis gereden om mijn broer en zus bij te staan, en nog te proberen mama te redden. We vonden haar uiteindelijk, maar kwamen te laat. Van de eerste weken na mama’s dood kan ik me weinig herinneren. Ik was totaal in shock. Meteen stelde ik mijn bruiloft uit en schoof ik mijn verloofde onbewust aan de kant. Het gezin draaiende houden was het enige wat me nog bezighield. Pas na enkele maanden groeide de frustratie en vroeg ik me af: moest het nu echt op die manier? Was dat het allerlaatste wat je kon doen? Maar al snel ebden die gedachten weer weg, en haalde het besef het dat we het samen als gezin wel zouden redden. Want mama wist dat.’

Het laatste beeld dat ik van mama heb, krijg ik nooit meer uit mijn geheugen gewist. Maar hoe raar het ook klinkt, dat zou ik ook niet willen.

‘De afscheidsbrief die ze voor ons achterliet was een grote troost en heeft nog altijd heel veel waarde voor ons. Ik koester hem dan ook, en heb hem een speciale plaats gegeven in huis. Vandaag zijn we twee jaar verder. Mijn man en ik zijn gelukkig getrouwd en ik ben 22 weken zwanger van ons eerste kindje. Dat ik moeder zal worden zonder mijn mama erbij, is moeilijk. Er gaat geen dag voorbij dat ik niet aan haar denk. Het laatste beeld dat ik van mama heb, krijg ik nooit meer uit mijn geheugen gewist. Maar hoe raar het ook klinkt, dat zou ik ook niet willen. Het hoort bij wat ik met mama heb meegemaakt. En vormt – jammer genoeg – het laatste stukje dat in de puzzel past. Het bevestigt ook dat ik alles gedaan heb wat ik kon doen voor haar. Dat ik niet langer met het schuldgevoel verder moet en de toekomst weer hoopvol tegemoet kan kijken.’

Wie vragen heeft over zelfmoord, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of op www.zelfmoordlijn1813.be. Interesse om vrijwilliger te worden bij de Zelfmoordlijn? Surf naar www.zelfmoord1813.be/vrijwilligers.

Tekst: Jill De Bont