In de zetel, op het toilet, aan de kassa, zelfs in bed: we zitten eindeloos te scrollen op sociale media. Toch vindt meer dan de helft van de Vlamingen (56 %) dat het eigenlijk tijdverspilling is. Waarom stoppen we er dan niet mee?
Een nieuw onderzoek in opdracht van Helan Onafhankelijk Ziekenfonds werpt een verrassend herkenbaar licht op onze dagelijkse schermtijd. Waarom vinden we scrollen op Instagram, Facebook en TikTok tijdverspilling maar blijven we het tóch doen?
Willen maar niet kunnen
52 % van de mensen wil bewust minder tijd doorbrengen op sociale media, maar een goede intentie is nog geen gewoonte. Scrollen is voor velen zo vanzelfsprekend geworden dat we niet meer stilstaan bij hoeveel tijd het kost. Tot we het even bewust proberen níet te doen: dan pas valt het op hoeveel tijd het eigenlijk inneemt en hoe vaak we naar onze gsm grijpen.
Vier op de tien Vlamingen geeft toe dat dat scrollen vooral komt uit gewoonte of verveling. Voor één op de vijf komt er achteraf zelfs spijt. Niet omdat het verboden is of per se een slechte invloed heeft, maar omdat het gevoel van verloren tijd blijft hangen.
De impact op lichaam en hoofd
Het onderzoek wijst ook op de gezondheidskant van dat eindeloos scrollen en swipen. Te veel schermtijd kan zorgen voor hoofdpijn, nek- en rugklachten, slaapproblemen, stress, angst of een sombere stemming. Vooral jongeren hebben het lastig: hun brein staat constant aan. En dat zorgt voor mentale vermoeidheid en minder focus – iets wat steeds vaker het label ‘brokkelbrein’ krijgt.
Volgens Lynn Pellens, expert gezondheidspromotie bij Helan, is het probleem niet dat sociale media op zich slecht zijn. ‘Ze geven ons kleine beloningen en connectie, maar tegelijk raken we overprikkeld. Daardoor voelen we ons op den duur leeg, gejaagd en moe. Eén dag zonder kan al helpen om die balans te herstellen.’
Schermtijd? Vaak meer dan je denkt
Nog een opvallende vaststelling: 74 % van de Vlamingen onderschat hoeveel tijd ze dagelijks verliezen aan scrollen op hun gsm. Pas als je écht even zonder probeert, merk je het verschil. En dat verschil blijkt vaak mee te vallen: 62 % van de mensen zegt dat ze niets misten na een dag zonder sociale media.
Toch grijpen we gemiddeld 79 keer per dag naar onze smartphone. Dat is bijna vijf keer per uur als je acht uur slaapt. En dan rekenen we werkmails nog niet eens mee.
Tijd voor een pauze
Niet iedereen gebruikt sociale media op dezelfde manier. Jongeren tot 34 jaar scrollen het vaakst – vaak meer dan een uur per dag – vooral uit verveling. De groep van 35 tot 54 jaar gebruikt sociale media meer om op de hoogte te blijven. En bij 55-plussers draait het scrollen vooral rond contact houden met familie of vrienden. Zij voelen doorgaans ook minder de drang om constant hun scherm te checken.
21 juni – de langste dag van het jaar – roept Helan uit tot ‘Social Me-dag’: een dag zonder sociale media. Doe je mee?
Lees ook:
