Samen met Basic-Fit
Dat sporten goed is voor onze gezondheid weten we natuurlijk al langer dan vandaag. Voor veel sporters heeft bewegen ook een gigantisch positief effect op hun mentaal welzijn. Zo spreken fervente joggers bijvoorbeeld van die befaamde runners high, waarna ze echt alles lijken aan te kunnen. Maar kan bewegen ook helpen bij zeg nu maar een baaldag, als je quasi nooit sport? Redactrice Evi zocht het uit!
Van meer concentratie over een beter slaapritme tot bakken energie: heeft sporten echt die positieve effecten op ons mentaal welzijn? Wij spraken sportpsycholoog Michaël Vrebosch over de positieve effecten van bewegen op momenten dat je je mentaal nét dat tikkeltje minder voelt en stiekem gewoon in een bolletje in de zetel wil kruipen.
Michaël Vrebosch: ‘Er zijn heel veel voordelen aan sporten, ook als je je eigenlijk niet zo goed in je vel voelt. Maar zoals bij alles is het heel belangrijk om je doel voor ogen te houden: waarom wil je gaan sporten? Is het om een keer buiten te komen na een lange week? Is het om je hoofd leeg te maken? Om uit de zetel te komen? Wees niet té ambitieus als je vooral je gedachten wil verzetten en leg jezelf niet nog meer druk op. Luisteren naar je lichaam is het beste wat je ervoor kan doen.’
Je herkent het ongetwijfeld: de mails blijven maar binnenstromen, je hebt zevenendertig ongelezen Whatsappberichten en éigenlijk ging je naar de winkel gaan. Soms is er zoveel aan de gang, dat we volledig overprikkeld geraken. Hoewel we dan vaak de neiging hebben om doelloos op TikTok te gaan scrollen of één van onze favo series te bingen, zijn er betere manieren om die overprikkeling van ons af te schudden.
‘Als je al op het einde van je Latijn zit, heeft het geen nut om nóg meer mensen of prikkels te gaan opzoeken. Het is vooral belangrijk dat je luistert naar je lichaam en op zoek gaat naar waar het nood aan heeft. Dat kan zich vertalen in een rustige wandeling in het park of een knotsgek dansje in je living om alle spieren los te gooien. Je doel voor ogen houden, in dit geval te ontprikkelen, is het belangrijkste.’
Of het nu de kat van de buren is die je wakker houdt, of eindeloos gepieker: niet goed slapen is nooit leuk. Hoewel je sommige factoren natuurlijk niet in de hand hebt, zijn er een paar die je wél zelf kan bepalen.
‘Gewoon naar buiten gaan en bewegen heeft sowieso veel voordelen. Naast de gekende gelukshormonen die vrijkomen, wordt ook je slaapritme een beetje geactiveerd door te bewegen. Als je niet té laat gaat sporten of fitnessen – dus niet een uur voor het slapengaan – kan dat ook een positief effect hebben op je slaapcyclus, waardoor je de dag erna automatisch een stuk geconcentreerder en uitgeruster zal zijn. Maar ook hier heeft het geen nut om super diep te gaan tijdens het sporten als je mentaal en fysiek eigenlijk al op bent. Kies voor een rustigere sportactiviteit, die je zelf leuk vindt.’
Hoe graag we soms even willen doorwerken, gebeurt het vaak dat de focus gewoon niet aanwezig is. Daarom is tijdens je lunchpauze of voor het werk bewegen een goed idee.
‘Eigenlijk heeft alles een beetje invloed op elkaar: je energielevel, je slaapkwaliteit en je concentratievermogen. Intens fitnessen geeft je sowieso energie, die je dan weer helpt om te focussen, maar opnieuw is dit heel persoonlijk. Ook een meditatie of yoga-oefening kan echt wonderen doen als je even al je gedachten op een rijtje wil zetten. Zowel bij het sporten als bij een yogasessie wil je hier vooral focussen op je ademhaling, zodat al de ruis even verdwijnt.’
Nog zo’n moeilijk moment is wanneer je een stresspiek ervaart. Het allerbelangrijkste is dat de stress je niet volledig overneemt of verlamt, maar dat je de reden waarom je stress hebt op een rationele manier kan bekijken.
‘Puur academisch gezien is het zo dat als je een adrenalinesport uitvoert, je een stress release kan ervaren. Die kick achteraf is veel groter na een intens bewegingsmoment, al geldt dat vooral voor mensen die regelmatig sporten en goed weten hoe ze hun hartslag onder controle kunnen houden. Mensen die niet zo vaak sporten willen die hoge hartslag – die vaak gepaard gaat met stress – net gaan verlagen. Al kan het geen kwaad om je overtollige energie te proberen kwijtspelen, dat kan bijvoorbeeld bij krachttraining. Als het gaat over je mentaal beter voelen, wil je niet focussen op calorieën, kilometers die je gelopen hebt of je snelheid. Al die ambitieuze doelen kunnen net meer druk zetten en werken extra stresserend.’
Op een baaldag is het laatste waar je zin in hebt gaan sporten, toch kan het wonderen doen om gewoon even buiten te komen en te bewegen.
‘Niet elke dag gaat zoals je verwacht, het leven is nu eenmaal met pieken en dalen en een baaldag hoort daar ook bij. Dat geldt zowel voor topsporters als voor mensen die sporten voor hun plezier. Die laatsten moeten vooral kijken wat ze willen bereiken met het sporten, vaak is dat zichzelf fysiek of mentaal fitter voelen. Na een zware dag, privé of op het werk, willen veel mensen gewoon resetten en daar is sporten echt ideaal voor. Sommigen hebben dan nood aan hun limieten opzoeken om alle zorgen van de dag te vergeten, anderen maken een fietstochtje om zich vrij te voelen. Ik zie sporten op een baaldag eerder als een oplossing dan iets negatief dat je er nog extra zou moeten bijnemen.’
Na een hele dag binnen achter je computer zitten, kan je soms echt nood hebben aan sociaal contact. Nog een van de redenen waarom zoveel mensen ervoor kiezen om samen te gaan fitnessen, denkt sportpsycholoog Michaël Vrebosch.
‘Veel mensen kiezen ervoor om samen te gaan fitnessen. Enerzijds maakt dat de drempel om het vol te houden lager, maar anderzijds is het ook gewoon fijn om vriend(inn)en op een regelmatige basis te zien op die manier. Het idee dat je iemand hebt om een baaldag mee te delen bijvoorbeeld kan al erg helpen. En eigenlijk maakt het dan niet meer uit wat je net doet van sport, het bewegen zelf zal al wonderen doen.’
Michaël Vrebosch is een sportpsycholoog die voornamelijk werkt met topatleten, meestal in teamverband. Hoewel zijn expertise ligt bij prestatieverbetering, hecht hij heel veel belang aan het mentaal welzijn van de atleet en verdiept hij zich graag in de effecten die sporten kan hebben op ons brein.
