Advertorial
Van gluten, pinda’s en sojabonen tot melk, selderij en schaaldieren: ongeveer 1 op 40 mensen reageert allergisch op bepaalde voedingsmiddelen. De frequentie en ernst van de reacties neemt almaar toe, ziet de Belgische Hoge Gezondheidsraad. Denk je deze zomer best tweemaal na voor je een bolletje pistache bestelt?
Allereerst: overreageren is nergens voor nodig. Wie allergisch is aan een bepaalde voedingsstof, heeft dat hoogstwaarschijnlijk al gemerkt. De symptomen van een allergische reactie zijn immers best uitgesproken: zelfs een piepkleine hoeveelheid van een voedselingrediënt kan al jeuk, huiduitslag of hoofdpijn geven, of zelfs leiden tot braken, ademhalingsproblemen of een anafylactische shock. De klachten van voedselintolerantie zijn wat algemener en gaan van verteringsmoeilijkheden en buikpijn tot een opgeblazen gevoel en diarree.
Voedselallergieën zijn het vierde grootste volksgezondheidsprobleem ter wereld, bevestigt de Wereldgezondheidsorganisatie. 1% van de EU-bevolking heeft ermee te kampen, wat neerkomt op 4,5 miljoen mensen. En de gevolgen kunnen verregaand zijn. Daar wil ook de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) ons op attent maken met haar laatste campagne, Safe2Eat, gesteund door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV).
14 uitroeptekens op het etiket
Zowat alle levensmiddelen kunnen een allergische reactie uitlokken, weet Hélène Bonte van het FAVV. “De enige manier om allergische klachten te voorkomen, is om deze voedingsmiddelen te vermijden. In de Europese Unie zijn er daarom 14 veelvoorkomende allergenen die vermeld moeten worden op het voedseletiket.”
Belangrijk is dat het etiket duidelijke en correcte informatie bevat. “De wetgeving verplicht om deze 14 allergenen – van granen, eieren, mosterd en lupine tot noten, mosterd en sesamzaad – opvallend te vermelden op het etiket in de taal van het land van aankoop. Die vermelding moet bovendien heel specifiek zijn. Iemand kan bijvoorbeeld allergisch zijn aan tarwe maar niet aan spelt, of aan pinda- maar niet aan hazelnoten.”
Ook als er mogelijk sprake is van kruisbesmetting moet dit op het etiket staan. “Allergenen kunnen deel zijn van een recept, maar ook onbedoeld in bepaalde levensmiddelen terechtkomen, bijvoorbeeld omdat ze in dezelfde fabriek worden verwerkt. Dan moet de fabrikant daarvan melding maken als in: ‘Kan sporen bevatten van.’”
Dubbele veiligheidscheck
In elke schakel van de voedselketen moet een klant de juiste info krijgen over wat er precies in zijn maaltijd zit. Dat kan mondeling, bij niet-voorverpakte levensmiddelen, of schriftelijk. “Controles van het FAVV tonen aan dat bijna 7 op de 10 fabrikanten, leveranciers of horecazaken aan de eisen voldoet”, aldus Hélène Bonte. “Vooral in de horeca is er nog ruimte voor verbetering. Daar blijkt toch nog wat onwetendheid over de herkomst en het effect van allergenen.”
Een extra veiligheidscheck gebeurt in het labo, waar FAVV steekproeven neemt van de producten die in de rekken liggen. “Als het etiket van een pot chocopasta geen melding maakt van hazelnoten, gaan we na of we inderdaad geen sporen vinden.” De cijfers zijn alvast geruststellend. Het voorbije jaar waren 99,8 % van de controles in orde. Belandt er toch een product met foute info op de markt, dan moeten bedrijven een allergenenwaarschuwing opstellen, die het FAVV ook deelt op zijn website of sociale media. “Ben je allergisch of intolerant, dan houd je dus best deze kanalen goed in het oog”, raadt Hélène Bonte aan. “Of schrijf in op onze nieuwsbrief.”
Gedeelde verantwoordelijkheid
Verder advies luidt: raadpleeg een arts of diëtist over mogelijke triggers, stel altijd de vraag aan de kok en kijk etiketten goed na voor je ze in de winkelkar legt. “Ook gerechten die je al jaren aankoopt, kunnen veranderen van samenstelling”, waarschuwt Hélène Bonte. “Let ook goed op als je een product koopt bij de bakker of slager. Plakt er geen etiket op je hespenworst? Vraag dan naar de samenstelling.”
En voor wie weleens thuis een etentje host: neem wensen rond allergieën of intoleranties serieus. “Kijk na wat er in je producten zit. En gebruik een andere plank of mes als ze in aanraking zijn gekomen met een allergeen. Een kleine inspanning voorkomt mogelijk grote gevolgen.”
Duidelijke allergenenetikettering is gebaseerd op deskundig wetenschappelijk advies en helpt je om veilig en goed geïnformeerd te blijven. Meer informatie over voedselallergenen vind je op: https://www.efsa.europa.eu/beNL/safe2eat/food-allergens