Gen F

Join onze community en krijg extra toegang tot artikelen, deel jouw verhaal & ...

INTERVIEW Anke Wauters: ‘Het is absurd om mensen op basis van hun uiterlijk een karakter toe te schrijven’

Anke Wauters schreef eerder dit jaar met 'Dik. Lelijk. Wijf.' een virale blogpost over body shaming. Talloze meisjes herkenden zich in haar verhaal. Anke voelde dat er nood was aan meer dan één blogpost over body shaming en schreef er een boek over.

Wat doe je als aan de ingang van het zwembad de leider van een groepje jongens slechts drie woorden voor jou veil heeft: Dik. Lelijk. Wijf. Zomaar, uit het niets, enkel omdat je voorbijloopt. Voor Anke Wauters is het de druppel, dat keertje te veel waarop ze met body shaming te maken krijgt. Ze schrijft er een blogpost over die onverwacht viraal gaat. Een goed jaar later volgt nu het boek 'Dik. Lelijk. Wijf.' De perfecte aanleiding voor een gesprek met Anke. Wanneer we haar ontmoeten in een koffiebar in Geraardsbergen schieten er ons meteen drie woorden te binnen: Coole. Grappige. Griet.

 

Je schrijft je eerste boek en de covertitel is een vreselijk verwijt dat je naar je hoofd geslingerd kreeg. Dapper is dat wel!

‘Toen ik mijn blogpost schreef, had ik het moeilijker om Dik. Lelijk. Wijf. als titel te kiezen. Maar zodra ik aan het boek begon, wist ik dat het zo moest heten en niet anders. Waarschijnlijk schrikt het heel wat mensen eerst af en begrijpen ze niet goed waarom ik zo over mezelf spreek. Hopelijk zijn ze ook geïntrigeerd. De titel is drieledig en refereert naar drie thema’s die me na aan het hart liggen. Het woord dik verwijst naar lichamelijke onzekerheden, lelijk hangt samen met de heersende ideaalbeelden en wijf is de feministe in mij die naar boven komt. Ook al is de titel een bewuste keuze, het blijft natuurlijk eng om een boek met mijn naam op en met zo’n titel in de winkels te zien liggen. Je ergste demonen etaleer je zo open en bloot aan de wereld. Tegelijk werkt het ook bevrijdend: het allerergste wat je over jezelf denkt en over jezelf hebt gehoord, wordt nu openbaar gemaakt.’

 

Met dit boek etaleer ik mijn ergste demonen aan de wereld. Maar het werkt ook bevrijdend.

 

Waarom wilde je dit boek schrijven?

‘Het was zeker niet hét boek waarmee ik mijn debuut wilde maken. Een boek schrijven is altijd mijn droom geweest, maar ik had eerder het idee om met een roman naar buiten te komen als ik eind de twintig was. Het is anders gelopen. Toen ik de blogpost schreef, had ik nooit gedacht dat meer dan een half miljoen mensen mijn post zouden lezen. Een honderdtal lag eerder binnen mijn verwachtingen. Het gevolg is dat ik sindsdien voortdurend – zelfs anderhalf jaar na datum – mails van meisjes en vrouwen krijg. Over hoe zij ook last hebben van body shaming, over wat ze aan mijn verhaal gehad hebben, over of ik mogelijke raad heb.'

 

'Iedereen terugmailen is een hele klus. Niet alleen tijdrovend, maar ook emotioneel erg zwaar. Elk verhaal dat ze me vertellen en al het verdriet dat ze delen is enerzijds een mooi gebaar, maar het weegt ook op mijn schouders. Onlangs heb ik een meisje van veertien een lange mail als antwoord gestuurd. Ik herkende veel van mezelf in haar en stelde me in haar plaats: had iemand me toen bepaalde zaken gezegd, dan had ik veel slechte dingen in mijn leven kunnen vermijden. Voor haar en al die meisjes en vrouwen wilde ik dit boek schrijven. Zo kennen ze meteen ook mijn hele verhaal.’

INTERVIEW Anke Wauters: ‘Het is absurd om mensen op basis van hun uiterlijk een karakter toe te schrijven’

Welke dingen hadden dan kunnen vermeden worden bij de veertienjarige Anke?

‘Goh, ik denk dat je als jong meisje start met een heel broos zelfbeeld. Dat zelfbeeld kan nog breekbaarder worden door alle ideaalbeelden die je continu te zien krijgt via vrienden, de televisie, magazines. Het zijn beelden waar je probeert aan te voldoen, hoe onhaalbaar ze ook zijn. Dat ideaalbeeld bereiken lukt niet, wat kan zorgen voor frustratie, verdriet, jezelf maar niets vinden. Vaak leidt het tot destructief gedrag zoals jezelf van alles en nog wat ontzeggen: liefde, eten, aandacht.'

 

'Ik denk dat het nodig is om meisjes van jongs af aan te vertellen dat het oké is om jezelf te zijn, dat ze het waard zijn om zichzelf graag te zien. Niet alleen meisjes trouwens. Ik heb het vaak over de ideaalbeelden die aan vrouwen worden opgedrongen omdat ik nu eenmaal een vrouw ben. Maar ik ben ervan overtuigd dat ook heel wat jongens last hebben van ideaalbeelden. Vanaf hun vijf jaar krijgen zij al te horen dat ze niet mogen huilen, geen emoties mogen tonen, stoer moeten zijn. Die stereotypen hebben grote invloed op hun zelfbeeld en ook op hoe zij zich later ten opzichte van vrouwen zullen gedragen.’

 

Zelfs anderhalf jaar na mijn blogpost over body shaming krijg ik er nog voortdurend mails over.

 

Had jij een rolmodel als jong meisje?

‘Naar de Olsen-tweeling (Ashley en Mary-Kate Olsen, nvdr.) keek ik enorm op. Ik vond alles wat ze deden cool. Zowel de kleren die ze droegen, als hoe hun haar lag en hoe ze eruitzagen. Een van de twee heeft later een eetstoornis ontwikkeld, erg gezonde rolmodellen waren ze dus niet. Ontzettend haalbaar ook voor mij: terwijl zij kleine en magere meisjes waren, was ik een grote, lompe tiener met puisten. Die er alles aan deed om op de Olsen twins te lijken (lacht). Hoe absurd, toch?’

 

Wanneer heb je dat ideaalbeeld kunnen laten varen?

‘Dat is een heel langzame evolutie geweest. Als tiener wilde ik vaak iemand anders zijn, iemand met een ander lichaam, een andere persoonlijkheid. Dat gevoel is pas echt beginnen te veranderen toen ik naar de universiteit ging. Ik kwam in een heel nieuwe omgeving terecht als student, met nieuwe vrienden van over heel België en zelfs daarbuiten. Een wereld ging voor me open. Hoe meer nieuwe vrienden ik maakte, hoe zelfverzekerder ik me ging voelen over mijn plaats in de wereld en het feit dat ik die plaats verdiende. Ik heb heel lang getwijfeld of ik die plaats in de wereld wel waard was. Langzaamaan slaagde ik er steeds beter in om de klik te maken dat ik de moeite waard was, los van de verwachtingen van de samenleving. Een klik die je voor jezelf moet maken, niemand anders gaat het doen. Maar het is wel makkelijker in theorie dan in de praktijk. Soms steekt die twijfel over mijn plek op de planeet nog de kop op, maar niet zo vaak meer als vroeger.’

INTERVIEW Anke Wauters: ‘Het is absurd om mensen op basis van hun uiterlijk een karakter toe te schrijven’

Is of was body shaming voor jou dagelijkse kost?

‘Het is een dagelijkse onzekerheid die ik met me meedraag. Elke dag zou het kunnen gebeuren dat iemand me beledigt omwille van uiterlijkheden. Gelukkig gebeurt het niet dagelijks. Ik denk dat de meeste zaken waar we bang voor zijn niet continu gebeuren. Gelukkig maar. Maar het overkomt me wel veel te vaak. Tijdens het schrijven van dit boek probeerde ik me voorvallen van body shaming te herinneren en helaas kwamen er meteen een paar momenten naar boven die beledigend waren. Tel je al die momenten op, dan voelt het als één grote brok van verwijten. Verwijten van vreemden die ik van haar noch pluim ken, vreemd toch als je daar over nadenkt?’

 

Niet voldoen aan een ideaalbeeld leidt tot destructief gedrag, zoals jezelf liefde, eten en aandacht ontzeggen.

 

Heb je na al die jaren een gepast antwoord gevonden?

‘Eigenlijk reageer ik niet. Toch niet als het mij overkomt. Zie ik het bij een ander gebeuren, dan moet ik er iets op zeggen.’

 

Hoe reageer je dan?

‘Meestal zeg ik iets als: “Waarom zeg je zoiets tegen die andere persoon. Je weet toch dat het pijn doet wat je daarnet zei. Besef je dat?” Vaak schrikken ze en komt er de reactie: “Ik heb het niet zo bedoeld.” Dan vraag ik door over waaróm ze het dan zeggen, als ze het niet zo bedoelen. Waarop het dan vaak eindigt met een: “Dat weet ik niet.”’

 

Zo cool dat je opkomt voor anderen!

‘Het is een reflex geworden. Ik kan onrecht niet negeren. Zelf zou ik ook graag hebben dat een ander voor me opkomt wanneer ik een vervelende opmerking op straat krijg. Onlangs was een groepje zestienjarige jongens een andere jongen aan het pesten aan de bushalte. Dan vraag ik hen waarom ze die jongen uitsluiten, zonder een agressieve toon aan te slaan. Nú durf ik dat, op mijn veertiende had ik me in zo’n situatie vooral gedeisd gehouden (lacht). Ik vind respect zo ontzettend belangrijk. Respectloos gedrag is het eerste waar ik op afknap bij anderen. Zie ik dat iemand mensen met een zeker dedain behandelt, dan is het moeilijk om dat negatieve beeld bij te schaven. Zelfs al ben je een heel belangrijke meneer of mevrouw. Zoals Sirius in Harry Potter het zo mooi formuleerde: “Wil je weten hoe iemand is, kijk dan naar hoe die zijn onderdanen behandelt.” Al ging het in dat geval om huiselfen, niet meteen representatief dus. (lacht)’

 

Op de cover staat Dik. Lelijk. Wijf. Hoe omschrijf je jezelf?

‘Wanneer iemand me vraagt wie ik ben, omschrijf ik niet mijn uiterlijk, maar wel wie Anke is vanbinnen. Al heb ik geen problemen met het woord dik als beschrijving van mijn lichaam. Zolang dik niet verbonden wordt met bepaalde karaktereigenschappen. Ben je dik, dan denken mensen vaak dat je lui bent, vraatzuchtig, niet zo intelligent. Hoe absurd is het niet om te proberen om mensen op basis van hun uiterlijk een karakter toe te schrijven? Je uiterlijk heeft niets te maken met je identiteit, met je ambitie of met hoe je in het leven staat.’

 

Wie is die Anke vanbinnen dan?

‘Iemand die heel optimistisch is en tot op het naïeve af gelooft in mensen. Daardoor kan ik ook snel teleurgesteld zijn in mensen en in de maatschappij wanneer er zaken fout lopen. Na de aanslagen in Brussel en Nice was ik dagen van mijn melk. Dan zit ik te tobben over hoe het nu verder moet met de wereld. Het is verleidelijk om me in die uitzichtloze gedachtestroom te laten meesleuren, maar dat probeer ik niet te doen. Als reactie ga ik op zoek naar het goede, naar al die mensen die op zo’n moment van chaos iets moois schrijven, doen of een of ander initiatief op poten zetten. Dat klinkt nu geweldig Kumbaya, maar een betere wereld begint echt met simpele dingen als iemand een complimentje geven. Ik heb moeten leren dat je niet de hele wereld kan verbeteren en dat dat oké is. Als je maar in je eigen omgeving een goed mens probeert te zijn.’

INTERVIEW Anke Wauters: ‘Het is absurd om mensen op basis van hun uiterlijk een karakter toe te schrijven’

In sommige paragrafen in je boek beschrijf je jezelf als heel onzeker. Op andere pagina’s zeg je dat je best veel zelfvertrouwen hebt. Wisselt dat zo sterk?

‘Ik wilde de beide extremen van mijn zelfvertrouwenspectrum tonen. Het is niet dat ik het boek start als een meisje met weinig zelfvertrouwen om vervolgens naar een soort van verlossing toe te werken: “Ik ben zo zelfzeker nu en iedereen moet van zichzelf houden!” Ik zal nooit elke dag van de daken schreeuwen dat ik mezelf graag zie. Ook al zijn er zoveel slogans en motto’s en Pinterestspreuken die ons bijna verplichten om zelfzeker te zijn. Je zou haast geen slechte dag meer durven te hebben, waarop je je niet zo oké voelt. Ik wil met dit boek zeggen dat je helemaal niet elke dag van jezelf móét houden. Niets moet, je mag een slechte dag hebben, een slechte week, een slechte maand. Al probeer ik natuurlijk wel vaak genoeg van mezelf te houden.’

 

Hoe werk je daaraan, aan jezelf graag zien?

‘Dat begint met milder te zijn voor mezelf. Minder streng zijn, minder hoge eisen stellen. Voel ik dat er een wolk boven mijn hoofd hangt, dan zijn er kleine dingen die me beter doen voelen. Een bad nemen met een decadente bruisbal, sportkleren aantrekken en een blokje lopen zonder een marathon te willen hollen, een boek lezen of afspreken met een vriendin die weet dat ze me niet overdreven moet oppeppen maar me gewoon... laat zijn.’

 

Als tiener wilde ik vaak iemand anders zijn, iemand met een ander lichaam, een andere persoonlijkheid.

 

Ben je wie je wilt zijn, of houden onzekerheden je nog tegen?

‘Meer en meer doe ik wat ik wil en ben ik mijn echte zelf. Heel lang heb ik mijzelf bepaalde zaken ontzegd. Zo zegde ik vaak last minute feestjes af omdat ik geen outfit kon vinden die moest verbergen hoe slecht ik me voelde. Of ik durfde mijn gevoelens voor een jongen niet te uiten omdat ik me niet kon inbeelden dat het wederzijds zou kunnen zijn. Op andere dagen mocht ik van mezelf niet eten omdat ik me zo slecht voelde, om vervolgens de dag erna uitgehongerd te schransen. Vroeger was kledij voor mij vaak een uniform van onzichtbaarheid, nu vind ik steeds vaker plezier in leuke kleding shoppen en dragen. Deze week had ik nog een nieuwe broek aan: eentje met seventies pijpen, zwart-wit gestreept. Een jaar geleden zou ik zo’n opvallend stuk nooit gedragen hebben. Ik zie mezelf dus liever met de jaren, waarschijnlijk zit ik op mijn zesendertigste nog beter in mijn vel dan nu op mijn zesentwintigste. Al zullen er altijd onzekere dagen zijn, en dat is helemaal oké.’

 

Anke Wauters, Dik. Lelijk. Wijf. – € 22,95 – Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content

' ' ' '