Hartsvriendinnen Ariane (21) en Selina (22) werden in het verkeerde lichaam geboren. In de docureeks ‘M/V/X’ op Eén deelden ze een tijdje geleden met iedereen de lange en zware weg naar hun ware ik, die gepaard gaat met vallen en opstaan. Op International Transgender Day of Visibility vertellen ze graag hun verhaal.
Voor Ariane (20) was leven als man geen optie. In juni 2016 onderging ze een geslachtsoperatie.
‘Twintig jaar geleden werd ik geboren in het lichaam van een jongen mét de hersenen van een meisje. Biologisch gezien was ik een man, maar vanaf dag één voelde ik me vrouw. Als kleuter droeg ik graag jurkjes. Ik was dol op de schoenen van mijn moeder. Hoe meer glitters, hoe liever (lacht). Mijn ouders lieten dat toe. Ik was nog jong. Ze dachten dat het een fase was waar ik wel zou uitgroeien. Ik speelde graag met meisjesspeelgoed en op school trok ik vooral met meisjes op. Ik dacht als meisje, dus dat klikte gewoon goed. Ik deed waar ik me goed bij voelde, zonder erbij stil te staan of dat jongens- of meisjesgedrag was. Ik werd er zelden op gewezen, maar als jonge puber begon ik geleidelijk aan te beseffen dat er iets niet klopte. Het plaatje klopte niet als ik in de spiegel keek. Ik zat opgesloten in een verkeerd lichaam. Ik had geen flauw idee wat er met me aan de hand was, maar ik beschouwde het als een ziekte die net zo erg was als kanker.’
Ik kon alleen mezelf zijn wanneer ik stiekem met Selina in het bos afsprak, uitgedost in onze mooiste meisjeskleren.
‘In het middelbaar probeerde ik de vrouw in mij te negeren en ging ik zo mannelijk mogelijk door het leven. Ik droeg een masker en slaagde er goed in mijn ware ik te verstoppen. Pas na school haalde ik mijn meisjeskleren uit de kast. Als ik die droeg, voelde ik me stukken beter. Dan bleef ik maar in de spiegel staren. Toen ik van school veranderde en opnieuw vooral met meisjes optrok, kreeg ik het label van “homo”. Ik werd niet gepest, maar ik had wel het gevoel dat iedereen me aanstaarde omdat ik een buitenbeentje was. Het grootste deel van mijn puberjaren bracht ik in mijn eentje op mijn slaapkamer door. Ik probeerde al jaren een man te zijn, maar hield het niet meer vol. Ik werd er depressief van. Gelukkig had ik Selina. Ze was de enige die wist hoe ik me voelde, want ze maakte hetzelfde mee. We hebben elkaar altijd als meisjes behandeld en spraken vaak stiekem in een bos af, uitgedost in onze mooiste meisjeskleren. Alleen op die plek kon ik écht mezelf zijn.’
Confrontatie aangaan
‘Op mijn 15de botste ik toevallig op het woord “transgender”. Mijn ziekte kreeg na al die tijd een naam. Dat was een pak van mijn hart. Ik wilde altijd al een meisje zijn, maar ik wist niet dat dat fysiek ook mogelijk was. Maar hoe deel je aan familie en vrienden mee dat je als vrouw door het leven wil gaan? Dat doe je niet van vandaag op morgen. Ik wilde aan de buitenwereld tonen wie ik werkelijk was, maar dat was enorm moeilijk. Mijn ouders zagen er soms een glimp van, maar erover praten kon ik toen nog niet. Het heeft lang geduurd voor ik met mascara of lippenstift aan tafel zat om te eten. Maar ik móést mijn ouders daar wel mee confronteren, zodat ze het niet konden negeren. Ik weet nog dat mama eens kwaad werd en zei dat ik ermee moest stoppen. Dat kwetste me hard, maar uiteindelijk beseften mijn ouders dat het geen fase was. Het bleef wel een gevoelig onderwerp. Toen de tijd rijp was, vroeg ik of ik naar een psycholoog mocht. Nadat ik daar mijn verhaal deed, werd ik doorverwezen naar UZ Gent. Elke maand moest ik op gesprek, en dat voor een jaar lang. Mama ging elke keer met me mee. Toen ik groen licht kreeg om met het proces tot vrouw te starten, hadden mijn ouders het moeilijk. Ik ben enig kind. Ik was hun enige zoon. Ik ging niet dood, maar ze verloren in zekere zin wel hun kind.’
Videoboodschap
‘Ik was 16 jaar toen ik testosteronremmers begon te slikken. Na een jaar mocht ik met vrouwelijke hormonen starten en kwam ik op de wachtlijst voor een geslachtsoperatie. Ik had geluk dat ik laat puberde. Ik heb dus nooit typische mannelijke kenmerken ontwikkeld: geen baardgroei en ook geen baard in de keel. In die periode begon ik mijn looks aan te passen en had ik eindelijk de moed om als vrouw naar school te gaan. Met een videoboodschap op Facebook kwam ik uit de kast. Mijn hart klopte ontzettend snel tijdens het uploaden van het filmpje. Ik wist niet hoe mensen zouden reageren, maar de positieve reacties bleven maar komen. Ik was blij dat mijn masker afviel. Dat was enorm bevrijdend, maar ik vond het moeilijk dat ik niet wist wanneer ik geopereerd zou worden. De termijn voor de wachtlijst bedroeg toen twee jaar. Ik kon niet wachten tot het mijn beurt was. Want hoe ouder ik werd, hoe moeilijker het was om met mijn mannelijke lichaam te leven. Ik kon niet meer in de spiegel kijken. Op sommige dagen kon ik me niet eens naakt douchen omdat dat te confronterend was.’
Eindelijk had ik het lichaam waar ik altijd van droomde, maar de impact daarvan leidde toch tot een zelfmoordpoging.
‘In juni 2016 was het zover. Ik ging onder het mes en werd wakker in het lichaam van een vrouw. Opeens had ik borsten, en dat was wennen. Na de operatie moest ik een aantal weken revalideren, maar die zomer kon ik voor het eerst een bikini dragen op een festival. Ik was de persoon die ik wilde zijn, maar toch had ik het mentaal heel zwaar. Ik dacht dat de geslachtsoperatie mijn leven op slag zou veranderen, maar dat was niet het geval. Om een of andere reden voelde ik me nog niet op-en-top vrouw. Enkele maanden geleden belandde ik in een depressie en ondernam ik een zelfmoordpoging. Niemand begreep dat ik zoiets deed na mijn operatie. Ik heb dan wel het lichaam waar ik altijd van droomde, maar je mag de mentale impact daarvan niet onderschatten. Het gaat stilaan beter met me. Ik heb goede en slechte dagen, maar ik zoek nog steeds naar mijn plaats in de maatschappij en naar de manier waarop ik als vrouw moet leven.’
Niet meteen vertellen
‘Als je transgender bent, brengt dat automatisch een bepaald oordeel met zich mee. Als ik nieuwe mensen leer kennen, zeg ik niet meteen dat ik geboren ben als man. Ik wil dat mensen me aanvaarden om wie ik ben. Genderdysforie is geen taboe meer, maar we zijn nog steeds buitenbeentjes, al is België een van de betere landen om in te wonen als transgender. Ik heb diep gezeten, ook na mijn operatie, maar ik ben tevreden met mijn beslissing. De zoektocht naar mezelf gaat gepaard met vallen en opstaan, maar als man zou ik het niet overleefd hebben. Ik geniet elke dag meer van het leven en ben er zeker van dat ik ooit wel mijn plekje als vrouw vind.’
Selina (21) werd zwaar gepest omdat ze anders was. Ze staat op de wachtlijst voor een geslachtsoperatie.
Aan de pijn van de operatie wil ik niet denken. Toch zal die het waard zijn, want pas daarna kan ik écht mezelf zijn.
‘Toen ik nog op de kleuterschool zat, kon ik niet begrijpen waarom ik niet naar de meisjestoiletten mocht. In mijn hoofd was ik immers een meisje. Thuis droeg ik soms de veel te grote hakken van mijn mama (lacht). Ik lakte mijn nagels vaak en deed alsof ik lang haar had. Op school was ik een buitenbeentje. Ik had het gevoel dat ik nergens thuishoorde. Ik wilde niet met de jongens spelen, en door de meisjes werd ik uitgesloten omdat ze mij zagen als een jongen. Ik liep een beetje verloren. Op de middelbare school werd ik zwaar gepest omdat ik opnieuw de vreemde eend in de bijt was. Iedereen, zelfs mensen die ik niet kende, ontweek me alsof ik de pest had. Ze gingen letterlijk twee meter opzij. Op den duur dacht ik dan ook dat er echt iets mis met me was.’
Mentale kwelling
‘Mijn puberteit was geen pretje. Het was een verwarrende periode. Mijn lijf was tegenstrijdig met hoe ik me echt voelde. Ik vond het verschrikkelijk toen mijn lichaam begon te veranderen. Mijn papa is een beer van een vent. Hij heeft brede schouders, veel borsthaar en een volle baard, en dat zijn zaken die ik van hem heb geërfd. Het was een mentale kwelling toen ik lichaamsbeharing kreeg. Stel je eens voor dat je als vrouw élke dag opstaat met een baard die sommige jongens pas na maanden krijgen. Toen ook mijn stem veranderde, zat ik pas echt in de put. Ik zong graag en was actief in de muziekschool. Iedereen zei dat ik een prachtige stem had, en plots kreeg ik die baard in de keel. Mijn stem was weg... Vandaag heb ik het daar nog steeds moeilijk mee. Als ik de telefoon opneem, spreken mensen me 9 van de 10 keer immers aan met “meneer”.’
Puzzelstukjes
‘Tot mijn 16de had ik nog nooit van het woord “transgender” of de betekenis daarvan gehoord. Ik wist niet dat het bestond, maar dankzij Ariane – die destijds mijn enige goede vriendin was – vielen de puzzelstukjes op zijn plaats. Er was wél een uitweg! Dat was een opluchting, want ik dacht toen dat ik liever doodging dan dat ik als man door het leven moest gaan. Toen Ariane zei dat ze in begeleiding was bij het genderteam van UZ Gent, zocht ik ook een manier om tot bij hen te raken. Maar ik was niet het type dat op een bus richting UZ sprong. Ik sloot me liever op mijn kamer op. Ik wist eindelijk wat het was, maar stond nog altijd machteloos. Op school kaartte ik de situatie aan bij de leerlingenbegeleidster, maar die wist niet wat ze met mij moest aanvangen. Omdat ik me alsmaar slechter voelde, sprak ik mijn mama er met een bang hartje over aan. Uiteindelijk kreeg ik haar zo ver om een afspraak bij UZ Gent te maken.’
Geen contact meer met ouders
‘Over mijn ouders wil ik liever niet spreken. Ik heb geen contact meer met hen, onze wegen zijn gescheiden. Ik wilde mezelf zijn en me door niemand laten tegenhouden. Omdat ik de pesterijen beu was, stopte ik ook met school. Ik maakte mijn vijfde middelbaar niet af. Mijn tante was een van de weinigen die er voor mij was. Ze kon me niet in huis nemen, maar dankzij haar begeleiding wist ik me te redden en kwam ik in een crisiswoning terecht. Ik was op dat ogenblik al bijna twee jaar testosteronremmers en vrouwelijke hormonen aan het slikken. Ik begon steeds meer vrouwelijke rondingen te ontwikkelen en ook mijn baardgroei nam af. Ik kom stilaan in de buurt van het lichaam van mijn dromen. Ook de weegschaal is eindelijk min of meer in balans.’
Mijn lichaam houdt me op zo veel vlakken tegen. Ik zie het als een misvorming, een foutje.
‘Ik sta op de wachtlijst voor een geslachtsoperatie. Er zijn transgenders die geen operationele ingrepen willen, maar voor mij is die operatie van levensbelang. Mijn lichaam houdt me op zo veel vlakken tegen. Ik zie het als een misvorming, een foutje. Zolang ik niet word geopereerd, zit ik gevangen, en dat is de hel. Ik moet elke dag vechten om aanvaard te worden. Bij sollicitaties krijg ik soms te horen dat ik niet word aangenomen omdat ik de klanten zou afschrikken. Ik ben momenteel werkzoekend, maar heb al meerdere jobs gehad. Bij mijn vorige werkgever werd ik wel gerespecteerd, maar toen ik opnieuw in een depressie belandde, kostte dat me mijn job.’
‘Mensen onderschatten hoe zwaar het is om transgender te zijn en hoeveel invloed dat op je heeft. Op sommige dagen heb ik geen controle over mijn emoties en lijkt het alsof ik word meegesleurd door een verwoestende tsunami van angst en depressie. Ik probeer zo snel mogelijk werk te vinden, zodat ik mijn operatie kan betalen. Een datum voor de ingreep is er nog niet, maar ik hoop dat die in het najaar van 2018 vaststaat. Ik probeer zo weinig mogelijk te denken aan de pijn van de operatie. Op het einde van de rit zal die pijn het waard zijn, want dan pas kan ik écht mezelf zijn. Eens de operatie achter de rug is, wil ik graag terug naar school. Ik droom ervan om make-upartiest te worden en wil alles doen om die droom waar te maken.’
Vechten voor geluk
‘Het is niet makkelijk om mijn verhaal met de buitenwereld te delen. Er zijn immers nog veel mensen die vooroordelen hebben en nog te vaak in stereotype hokjes denken. We worden vaak verward met travestieten, maar travestie hangt samen met entertainment en show. Transgender zijn doet dat niet. Genderdysforie heeft ook niets te maken met seksuele voorkeur. Ik identificeer me als vrouw en val op mannen, dus ik ben hetero.’
‘Hopelijk werden de vooroordelen weggewerkt door “M/V/X”. Ik wil meer openheid creëren, zodat transgender zijn geen taboe meer is en het niet langer wordt stilgezwegen. Veel transgenders ondernemen ooit een zelfmoordpoging. Ook ik heb momenten gekend dat ik zo diep zat dat zelfdoding de enige uitweg leek. Ik vecht nog altijd voor mijn geluk, maar de gedachte dat iemand zich abnormaal voelt door wat anderen denken en zich daardoor van het leven berooft, kan er bij mij niet in. We zijn evenveel waard als een ander en we hebben net zo veel recht om te uiten hoe we ons vanbinnen écht voelen.’
Lees ook:
