De morgenstond heeft goud in de mond, maar in deze thuiswerktijden laat redactrice Eline die ochtend steeds meer aan zich voorbijgaan. Ze waagt zich aan een experiment waarbij ze de wekker een pak vroeger laat afgaan. Overleeft ze dat? En hoe verloopt de rest van haar dag?
Deze week in Flair vertellen drie vrouwen over hun ochtendroutine, die zich op een ontiegelijk – maar volgens hen heerlijk – vroeg uur afspeelt. Soraya, Lieselore en Karolien stappen ergens tussen 5u en 6u met het juiste been uit bed, gewoon omdat het kan. De vroege vogels verklappen in je Flair van deze week hoe ze dat doen.
Redactrice Eline kan de tips van de dames ook gebruiken. Zij was nooit een ochtendmens, en het thuiswerken maakt haar snooze-gedrag alleen maar erger. Aan de hand van online trucs en het boek ‘Dear Good Morning’ probeert ze daar iets aan te veranderen. Het verslag van het experiment lees je hier.
Redactrice Eline waagt zich aan Operatie Ochtendmens
Eline: Ik ben niet bepaald een ochtendmens. In niet-coronatijden strompel ik ergens tussen halftien en halfelf de redactie binnen en blijf ik hangen tot ik alleen overblijf en het licht in de toiletten al automatisch uitgeschakeld wordt. Hoewel ik door mijn ritme dus geregeld in het donker moest plassen, ontbrak het me aan de wil om er iets aan te veranderen. Tot corona kwam en thuiswerken de norm werd. Nu ik gedoemd ben tot fulltime telewerk, is de motivatie om ’s morgens op een deugdelijk uur uit bed te rollen minuscuul geworden. Waarom zou ik? Ik kan om negen uur of zelfs halftien opstaan, mijn ontbijt maken en als een slons in pyjama voor mijn laptop zitten. Acht werkuren later heb ik nog tijd over om te koken en te sporten of een wandeling te doen én tv te kijken. Veel meer valt er in een lockdown* niet te beleven.
(*Dit stuk werd in de tweede lockdown geschreven.)
Waarom zou ik? Omdat ik goed weet dat ochtendmensen meer energie hebben en veel meer gedaan krijgen. Volgens de wetenschap zijn ze simpelweg succesvoller. (Te mijner verdediging: de wetenschap zegt ook dat avondmensen slimmer en creatiever zijn. Dat terzijde.) Bovendien besef ik dat wakker worden om vervolgens meer dan een halfuur slaapdronken te scrollen op mijn telefoon en nog steeds slaapdronken en ongewassen aan mijn werkdag te beginnen, niet bepaald bevorderlijk is voor mijn energielevel noch mijn prestaties. Om deze lockdown vol energie en schoongewassen door te komen, doe ik een poging om mijn klok te resetten.
Veertien dagen lang zal ik mijn wekker om zeven uur zetten, en daarna zou ik een ochtendmens zijn. Benieuwd...
Maar hoe? Research leert me dat er goed en slecht nieuws is. Het slechte nieuws: je ritme zit in je genen. Een Britse studie vond in 2019 maar liefst 351 genen die een effect hebben op je biologische klok. Hoe meer van die genen je bezit, hoe meer uitgesproken ochtendmens je bent. Volgens de Nederlandse Lienke de Jong, die met de website en het bijbehorende boek ‘Dear Good Morning’ haar leven wijdt aan haar liefde voor de vroege ochtend, is twintig procent overduidelijk ochtendmens en twintig procent overduidelijk avondmens. De rest bevindt zich tussenin. Het goede nieuws is dat je je ritme kan veranderen, zelfs als je avondmens bent. Twee weken zouden genoeg zijn om (meer) een morning person te worden. Veertien dagen lang zal ik mijn wekker om zeven uur zetten, en na die veertien dagen zou ik dat zelfs niet meer erg mogen vinden.
Ik lees het boek van Lienke de Jong en zoek online naar wetenschappelijke tips die me kunnen helpen. Operatie Ochtendmens bestaat uit drie stappen: een goede wekroutine, een fit leven en een aangepaste avondroutine.
Stap 1: een goede wekker is het halve werk
Music, maestro
De wetenschap is het erover eens dat er een link bestaat tussen het geluid waarmee je ontwaakt en hoe je je voelt bij het ontwaken. Ik geloof het graag. Mijn vader wekte me twaalf jaar lang met een luid ‘Opstáán! Tijd om naar school te gáán!’ en verbaast zich nog steeds over mijn zogezegde ochtendhumeur. Nu laat ik me wekken door muziek. Dat blijkt een goede keuze. Een recente Australische studie toonde aan dat opstaan met een hard, dreunend alarm je groggy maakt en je werkprestatie negatief beïnvloedt. Muziek of een melodisch alarm wekt je op een zachtere en effectievere manier.
Mijn vader wekte me twaalf jaar lang met een luid ‘Opstáán! Tijd om naar school te gáán!’ en verbaast zich nog steeds over mijn zogezegde ochtendhumeur.
Dat Rammstein geen goede optie is, lijkt me vanzelfsprekend, maar welke muziek werkt het best? Een professor van Cambridge onderzocht samen met Spotify wat de eigenschappen van een goed wekkerlied zijn. Hij vond dat de ideale song zacht begint en opbouwt, positief is en een stevige beat heeft. Ook daar zat ik al goed met mijn huidige wekkerlied. ‘I’m Alive’ van Céline Dion – niet lachen, alsjeblieft – voldoet aan de drie kenmerken. Omdat dit een experiment is, probeer ik een lijst van wekkerliedjes uit die samengesteld werd door Reddit-gebruikers. De songs voldoen allemaal aan de voorwaarden. Mijn favorieten: ‘Lovely Day’, ‘Here Comes the Sun’ en ‘Come and Get It’. Absolute afraders zijn ‘All Star’ van Smash Mouth en ‘Confident’ van Demi Lovato, tenzij je graag gewekt wordt door een halve hartaanval.
De beste wekkerliedjes volgens Reddit
The Beatles • Here Comes the Sun
Queen • Bohemian Rhapsody
Kanye West • Good Morning
Smash Mouth • All Star
Coldplay • Viva La Vida
John Newman • Come and Get It
Bill Withers • Lovely Day
Felix Jaehn • Ain’t Nobody
Macklemore • Downtown
Avicii • Wake Me Up
St. Lucia • Elevate
Demi Lovato • Confident
Clean Bandit • Rather Be
Katrina & The Waves • Walking on Sunshine
Rekenen voor je leven
Wakker worden is één ding, wakker blijven een tweede. En daar zit het probleem. Als ik niet snooze, dan begin ik wel te scrollen op mijn telefoon en is er plots een halfuur tot zelfs een uur voorbij. Voor beide problemen vind ik online een oplossing. Ik installeer Smart Alarm, een app die je een rekensom doet oplossen voor je je wekker kan afzetten. Er bestaan ook apps die je memory of een andere puzzel doen spelen. Snoozen is met deze app onmogelijk en mijn hoofd is wakker door de lichte stress van het rekenwerk. Tja, ik haat wiskunde. In combinatie met de tweede truc die ik op het internet vind, wordt de kans op falen zo goed als nihil. Ik leg mijn telefoon ’s avonds op de vensterbank. Als hij buiten mijn bereik ligt, ben ik namelijk verplicht om mijn warme deken van me af te gooien en uit bed te stappen als ik wil dat de wekker stopt. De drempel om vervolgens de gordijnen te openen is belachelijk laag geworden. De eerste overwinning van de dag is binnen.
De 15-seconderegel
Ik slaag er niet elke avond in om mijn telefoon op de vensterbank te leggen. Gevolg: ik ben wakker dankzij de rekensom, maar verval in de slechte
gewoonte van het scrollen. In ‘Dear Good Morning’ vind ik een nieuw trucje. Volgens de 15-seconderegel tel je af van vijftien zodra je wakker wordt. Dat is de tijd die je hebt om je deken van je af te gooien, uit bed te stappen, de wekker uit te zetten en het licht aan te doen. Die regel is evenmin feilloos, maar werkt voor mij.
Mijn bevindingen
Een ochtendmens worden gaat met vallen en opstaan. Ik leer dat alles afhangt van mijn motivatie. Je kan nog zoveel trucjes gebruiken; als je in bed wil blijven liggen, zal je dat gewoon doen. Op veertien ochtenden faal ik zo’n vier keer. Is dat erg? Een mens mag in crisistijden niet te hard zijn voor zichzelf, toch?
De middagpauze die ik vroeger gebruikte voor een douche, heb ik nu vrij. Heerlijk!
Vooral in het weekend, wanneer je volgens de wetenschap hetzelfde ritme moet aanhouden, vind ik het moeilijk om vroeg op te staan. In de week merk ik meteen de voordelen. Ik ben niet alleen trots dat het me lukt om in een-twee-drie uit bed te stappen, er valt ook een stukje stress weg. Doordat ik tijd heb om nog voor het werk kleine dingen te doen – een beetje aan beweging doen, de was weghangen, stofzuigen... – begin ik veel rustiger aan mijn werkdag. Bovendien doe ik dat vroeger dan gewoonlijk én frisgewassen en aangekleed. De middagpauze die ik vroeger gebruikte voor een douche, heb ik daardoor ook vrij. Heerlijk!
Stap 2: begin fit en fruitig aan de dag
Volgens Lienke de Jong is fit worden een van de vier belangrijke stappen richting een leven als ochtendmens. Dat is een meevaller, want fit ben ik wel. Ik sport geregeld en vind gezond eten belangrijk. Het probleem is dat een ochtendmens dat sporten het liefst vroeg doet. Bah...
Beweging is de beste wekker
De Jong raadt in haar boek aan om de dag te beginnen met beweging, en heel wat experten zijn het met haar eens. Helaas, want ik ben een avondsporter. In de vier jaar dat ik crossfit doe, koos ik één keer voor een early bird-sessie om zeven uur ’s ochtends, omdat het die dag tot 38 °C zou worden. Dat was een pijnlijke ervaring... Ik heb het idee dat ’s ochtends of zelfs in de voormiddag sporten me voor de rest van de dag een vermoeid gevoel geeft. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Ik heb het idee dat ’s ochtends sporten me voor de rest van de dag een vermoeid gevoel geeft. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?
Gelukkig zeggen experten niet dat je per se een halve marathon moet lopen. Je kan ook kiezen voor een rustige en minder tijdrovende vorm van beweging, zoals wandelen, stretchen of yoga. Ik besluit elke ochtend een korte wandeling te maken of een stretchwork-out van een kwartiertje te doen. Een enkele keer opteer ik voor een volledige crossfittraining op mijn nuchtere maag.
Je bent wat je eet
Yoghurt en havermout zijn twee ingrediënten die in de ochtend voor energie zouden zorgen. Toevallig staan beide elke morgen op mijn menu, maar ik wil een extra boost. Google vertelt me dat appelazijn daarvoor kan zorgen. Appelazijn is volgens sommigen het ultieme superfood, terwijl anderen waarschuwen dat je er beter voorzichtig mee bent. Dood zal ik er niet van gaan, dus ik doe op een ochtend een lepel appelazijn en een lepel honing in een glas water en giet het mengsel naar binnen. Het mag dan wel goed zijn voor je huid, je spijsvertering, je energieniveau en nog meer, dat goedje is niet smakelijk. Bovendien lijkt mijn maag ervan overhoop te liggen, vooral tijdens de work-out die ik erna doe.
Gembershots zijn sowieso meer mijn ding, aangezien ik zowat verslaafd ben aan gember. De pikante wortel heeft net als appelazijn heel wat gezondheidsvoordelen, waaronder een betere doorbloeding en dus meer energie. Bovendien zorgt de pikante smaak van pure gember ervoor dat je die laatste slaperigheid snel verliest. Ik koop een fles van Organic Human met daarin ook rode biet, granaatappel, citroen en chili. Elke ochtend gooi ik een shotglaasje naar binnen. Heerlijk, die gembershots zijn een blijver!
Mijn bevindingen
Hoewel ik minder graag sport in de ochtend, zijn de voordelen ervan niet te ontkennen. De Jong vermeldt onder meer een gevoel van gemoedsrust als je weet dat je ’s morgens je dagelijkse portie beweging al gehad hebt. Als je sport uitstelt tot ’s avonds, zit het altijd ergens in je achterhoofd à la ‘Ik moet nog sporten, dus ik mag
niet te comfy in mijn zetel gaan zitten.’ Als je ’s morgens een work-out doet, valt die spanning weg. Bovendien ben ik nooit energieker en gelukkiger dan na een sportsessie. Het is handig dat die piek nu in het begin van mijn werkdag valt in plaats van net voor ik ga slapen. Vermoedelijk is mijn gewoonte om ’s avonds te sporten een van de redenen waarom ik altijd te laat in bed kruip. Iets om over na te denken.
Ik ben nooit energieker en gelukkiger dan na een sportsessie. Het is handig dat die piek nu in het begin van mijn werkdag valt.
Stap 3: slaap, kindje, slaap
Dit is de stap waar ik tegen opkijk. Hoe moeilijk het ook is om ’s morgens mijn bed te verlaten, het is ’s avonds nog veel moeilijker om er op tijd weer in te kruipen. Vraag me niet waarom, maar ik blijf graag laat op. Ik ben dan ook blij als ik lees dat je niet hoeft te stressen over het tijdstip waarop je gaat slapen, maar beter focust op het wekmoment. Je lichaam zal je uiteindelijk vertellen dat je vroeger slaap nodig hebt.
Nu kan mijn lichaam me veel vertellen, maar dat betekent niet dat ik luister. Hoewel ik me vervelend vroeg moe voel worden, hou ik mijn slechte gewoonte koppig vol. Gevolg: ik val op een avond vóór tien uur in slaap in de zetel en word pas om half twee wakker, terwijl er nog een kaars brandt op mijn rotan salontafel. Toevallig of niet, ik zag net nog het huis van Frank en Simonneke in ‘Thuis’ afbranden, waardoor ik het gevoel krijg dat het heelal me iets probeert te vertellen.
Natuurlijk ritme en aangepaste avondroutine
Volgens ‘Dear Good Morning’ moet ik op zoek naar mijn ‘natuurlijke ritme’. Een volwassene tussen achttien en 65 jaar heeft zeven tot negen uur slaap nodig, aldus het boek. Leuk weetje: als je ouder bent dan 65, heb je iets minder slaap nodig. Omdat zeven uur te weinig is gebleken, probeer ik weer richting acht uur te gaan. Ik moet dus zeker een uur vroeger m’n bed in. Daarnaast stelt het boek voor om mijn slaap te optimaliseren door mijn avondroutine aan te passen. De opdracht om schermlicht te vermijden vanaf een uur voor bedtijd, klinkt als een mission impossible. Toch geef ik het een kans.
Verder raadt de auteur aan om rond de middag te stoppen met koffie, ’s avonds geen thee te drinken, mijn slaapkamer opgeruimd te houden en overdag veel buiten te komen. Als koffieverslaafde en slordige thuiswerker lees ik: probleem, probleem, probleem en probleem. Met tegenzin geef ik me over aan het experiment. Toch voor één dag…
Mijn bevindingen
Mocht ik leerkracht zijn, dan gaf ik mezelf in rode balpen een dikke nul op deze test. Eén avond heb ik me aan de schermregel gehouden. Ik zeg niet dat ik verslaafd ben aan mijn smartphone, maar ’s avonds in mijn bed heb ik hem gewoon nodig… Gelukkig slaap ik sowieso best goed, dus kan ik die truc zonder al te veel schuldgevoel zo laten.
Na enkele weken past mijn ritme zich vanzelf aan en is het probleem van extreem vroeg moe worden en extreem laat gaan slapen van de baan. Intussen ben ik al een paar keer vóór tien uur in bed gekropen, al kan dat ook aan lockdownverveling te wijten zijn.
Word ik ooit een ochtendmens?
Ik zal mezelf waarschijnlijk nooit die sticker opplakken, maar feit is dat mijn wekker nog steeds om zeven uur staat, terwijl het experiment toch al even afgelopen is. Maar ik doe het wel op mijn eigen manier; in het weekend krijg ik een uurtje meer slaap. Weekends zijn er om uit te slapen, en je kan me niets anders wijsmaken. De shots zijn gebleven, maar dat heeft meer met mijn gemberverslaving dan met de bijbehorende energieboost te maken. Sporten doe ik nog steeds liever later op de dag, ook al weet ik dat ik die gewoonte beter zou veranderen. Ik zal nooit als een springkonijn uit bed hoppen en sluit mijn dag nog steeds af met een scrolmoment, maar hey, niemand is perfect.
Ik heb aan den lijve ondervonden dat ochtendmensen gewoon gelijk hebben.
Ik heb aan den lijve ondervonden dat ochtendmensen gewoon gelijk hebben. Vroeg opstaan zorgt voor meer energie, meer productiviteit en minder stress. Laten we hopen dat ik dit volhoud wanneer de wereld en mijn dagindeling opnieuw een beetje normaal worden. En dat mijn dagen van blind plassen op de redactie definitief achter me liggen.
Lees ook:
